උතුරු දිග කාම්බෝජයේ සීම් රීප් ප්‍රාන්තයේ පිහිටා ඇති පුරාණ ඛ්මේර් අධිරාජ්‍යය හෙවත් යසෝධරාපුර අග නගරය වූ ‘ඇන්කෝර්’, අග්නිදිග ආසියාව සතු වන ඉහළ වැදගත්කමකින් යුතු පුරාවිද්‍යාත්මක භූමියක් සේ හැඳින්වීමේ වරදක් නැහැ. වර්ග කිලෝමීටර් 400 කට අධික බිම් කඩක් පුරා විහිදී ඇති එය සතු ව සොඳුරු වනාන්තර ප්‍රදේශයක් ද පවතින අතර එහි දී 9 – 15 වැනි සියවසේ දී ප්‍රබල හින්දු-බෞද්ධ රාජ්‍යයක් ලෙස නැගී සිටි ඛ්මේර් අධිරාජ්‍යයේ නටඹුන් රාශියක් දැක ගත හැකි යි. ලොව විශාලතම ආගමික ස්මාරකය වන ‘ඇන්කෝර් වට්’ විහාරස්ථානය පිහිටා ඇති එය 1992 වර්ෂයේ දී යුනෙස්කෝ ලෝක උරුමයක් ලෙස ද නම් කර තිබෙනවා.
කාම්බෝජය ඉතිහාසයෙන් පොහොසත්, Angkor Wat හි විහාරස්ථාන එහි කුඩා කොටසක් පමණි.
ඇන්කෝර් තොම්ගේ විහාර සංකීර්ණයේ මුල් ඉතිහාසය....
Angkor Thom යනු ලොව විශාලතම පූර්ව කාර්මික නගරය ලෙස සැලකේ. ඛමර් අධිරාජ්‍යයේ උච්චතම අවස්ථාවේදී නගරයේ මිලියනයකට ආසන්න ජනගහනයක් සිටි බව පුරාවිද්‍යාඥයන් විසින් තීරණය කරන ලදී. නගරයේ විශාලත්වය අද ලොස් ඇන්ජලීස් නගරයට ආසන්න බව පැවසේ. එය එකල රජු මෙන්ම දෙවිවරුන් ද උත්කර්ෂයට නංවන අයුරින් ඉදිකර ඇත. මෙම නගරය 12 වන සියවසේ සිට අධිරාජ්‍යයේ අගනුවර විය. ඊට පෙර මහේන්ද්‍ර පර්වතය කෙටිකාලීන වුවද අධිරාජ්‍යයේ අගනුවර විය. අධිරාජ්‍යය 9 වැනි සියවසේ සිට 15 වන සියවස දක්වා පැවතුනි. ඛමර් අධිරාජ්‍යය අග්නිදිග ආසියාවේ තිබූ අති නවීන හා සමෘද්ධිමත් රාජ්‍යයක් වූ බවට පුරාවිද්‍යා සාක්ෂිවලින් පෙනී යයි. වර්ග කිලෝමීටර් 1,000 කට වඩා පැතිර ඇති එය විශාල අධිරාජ්‍යයක් ද විය.
අධිරාජ්‍යයේ කොටසක් වූ රටවල් අතර වර්තමාන කාම්බෝජය, ලාඕසය, තායිලන්තය සහ දකුණු වියට්නාමය ඇතුළත් වේ. 1431 දී තායි රාජ්‍යයේ හමුදා විසින් නගරය අල්ලාගෙන කොල්ලකෑමෙන් අඩක් අතහැර දමා ගිය බව වාර්තා පෙන්වා දෙයි. 13 වැනි සියවසේ අගභාගයේදීත් Angkor නගරය සශ්‍රීකව පැවති බව චීන වාර්තා පෙන්වා දෙයි. කෙසේ වෙතත් 14 වන සියවසේදී නගරය අත්හැර දමා ඇති බව වාර්තා විය. නගරයේ ඉතිරිව තිබුණේ කලක් ආසියාවේ විශිෂ්ටතම අගනුවරක වූ නටබුන් පමණි. නගරයේ ඇති සියලුම ගොඩනැගිලි අතරින් වැඩි අවධානයක් යොමු වී ඇත්තේ Angkor Wat වෙතය. බෞද්ධ භික්ෂූන් වහන්සේලා මෙම සිද්ධස්ථානය රැක බලා ගැනීම නිසා මෙම අවධානය යොමු වී ඇත. මේ නිසා මෙම විහාරය අග්නිදිග ආසියාතික වන්දනා කරුවන්ගේ තෝතැන්නක් බවට පත්ව ඇත.
20 වැනි සියවසේ යුධ සමයේ සහ දේශපාලන ආරවුල් නිසා ඇන්කෝර් තෝම් නගරය තවදුරටත් පෙර පරිදිම පැවතියේ නැත. ඇන්කෝර් තොම් සොරකම් හා යුද හානිවලට ගොදුරු විය. කෙසේ වෙතත්, ප්‍රධාන ප්රශ්නය වූයේ නොසලකා හැරීමයි. 1992 දී එය යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අඩවියක් බවට පත් වූ පසු මෙම තත්වය වෙනස් වීමට පටන් ගත්තේය. අවට බොහෝ රටවල් නගරය ප්‍රතිසංස්කරණයට ආධාර කළහ.
ප්‍රතිසංස්කරණය ආරම්භ වී වසර කිහිපයකට පසු, එක්සත් ජනපදය විසින් රේඩාර් ස්කෑන් පරීක්ෂණයක් සිදු කරන ලදී. එමගින් ලබාගත් නව තොරතුරු භාවිතා කරමින් වැඩිදුර පර්යේෂණ සිදු කරන ලද අතර පර්යේෂකයන් නගරය අත්හැරියේ මන්දැයි කල්පිතයක් සකස් කළහ. ස්කෑන් පරීක්ෂණවලින් පෙනී ගියේ වන විනාශය සහ ඉඩම් අධික ලෙස භාවිතා කිරීම හේතුවෙන් නගරය දැඩි ගංවතුරකට ලක්ව ඇති බවයි.
ඇන්කෝර් තෝම් විහාරස්ථානවල ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය.....
නගරය ගොඩනඟා වසර ගණනාවක් පුරාවට ගොඩනැගිලිවල කලාත්මක විලාසය වෙනස් විය. මෙයට හේතු වූයේ හින්දු ආගමේ ආගමික බලපෑම ශිව දෙවියන්ගේ සිට විෂ්ණු වෙත අවධානය යොමු කිරීමෙන් පසුව වෙනත් ලබ්ධියකට යොමු වීමයි. ඇන්කෝර් තෝම් නගරය ඉදිකර ඇත්තේ ඉන්දියාවේ ආගමික හා දේශපාලන සංකල්පය මත පිහිටන ආකාරයටය. ඉන්දියානු සහ දේශීය සම්ප්‍රදායන් නගරයේ හින්දු සම්ප්‍රදායේ දක්නට ලැබෙන විශ්ව විද්‍යාව පිළිබිඹු කරයි.
ඇන්කෝර් යනු දෙවිවරුන්ගේ නිවහන වන මහා මේරු කන්ද සංකේතවත් කරන පිරමිඩ විහාරයක් වටා කේන්ද්‍රගත වී ඇති නගරයකි . මුළු නගරයම මෙන්, සෑම පන්සලක්ම මහා මේරු කන්දේ පිහිටීම පිළිබිඹු කරයි. ඇළ මාර්ග හා ජලාශ වැනි නිර්මාණ පවා හින්දු සම්ප්‍රදාය පිළිබිඹු කරයි. විශාල වාරිමාර්ග පද්ධතිය කොස්මොස්හි ජලය සංකේතවත් කරයි. ඒ හා සමානව, විශ්වයේ මායිම විහාරස්ථානවල පිටත බිත්ති හරහා පිළිබිඹු වේ.
අවසානයේදී නගරය නිමවීමත් සමඟම සියලුම විහාරස්ථාන විශ්වය පිළිබිඹු කිරීම සඳහා පිරමිඩ විහාර බවට පත් විය. පන්සල් භාවිතා කරනු ලැබුවේ ජාතිය, ප්‍රාග්ධනය සහ දෙවිවරුන් උත්කර්ෂයට නැංවීම සඳහා ය. රජ පවුලේ සාමාජිකයන්ට දෙවිවරුන් සමඟ ගනුදෙනු කිරීමේ මධ්‍යස්ථානයක් ලෙසද පවතින්නට ඇත. මෙය සාමාන්‍යයෙන් ශිව හෝ බ්‍රහ්ම වැනි ශ්‍රේෂ්ඨ දෙවිවරුන් සමඟ සම්බන්ධ ඌ නහරයක් බවට විවත් මතයකි.
Angkor හි වඩාත් ප්‍රසිද්ධ විහාරය වන
Angkor Wat......
ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1113 – 1150 කාල සීමාවේ දී ගොඩ නංවන්නට ඇතැයි සැලකෙන ‘ඇන්කෝර් වට්’ අක්කර 500 (හෙක්ටයාර් 200) ක පමණ භූමි ප්‍රමාණයක් ආවරණය කරන අතර ඛ්මේර් (කාම්බෝජියානු) බසින් එහි අර්ථය වන්නේ ‘විහාර නගරය’ යන්න යි. ගොඩ නගන ලද මුල් කාලයේ දී එය විෂ්ණු දෙවියන් වෙනුවෙන් කැප කරන ලද දෙවොලක් ලෙස භාවිතා කරන ලද නමුත් 14 වැනි සියවසේ දී පමණ එය බෞද්ධ විහාරයක් බවට පරිවර්තනය කර තිබෙනවා. පසු කාලීන ව එය යුද හමුදා බලකොටුවක් ලෙස ද භාවිතා කර ඇති බව සඳහන් වෙනවා.
‘ඇන්කෝර් වට්’ විහාරස්ථානය සමන්විත වන්නේ අඩි 213 (මීටර් 65) ක් උසැති මධ්‍යම කුලුනක් වට කර ගොඩ නගන ලද කුඩා කුලුනු සතරකින් සහ ප්‍රාවර බිත්ති (enclosure walls) මාලාවකින්. එහි පිරිසැලැස්ම (layout), හින්දු මිථ්යා සාහිත්‍යයේ සඳහන් වන හිමාල කඳුවැටියට එපිටින් පිහිටා ඇති දෙවිවරුන්ගේ නිවහන වන මේරු පර්වතයේ ප්‍රතිනිර්මාණයක් ලෙස සැලකෙනවා.
ලොව විශාලතම නගරය මැද විහාරයක්
‘ඇන්කෝර් වට්’ විහාරය පිහිටා ඇති ‘ඇන්කෝර්’ නුවර සියවස් කිහිපයකට පෙර ඛ්මේර් අධිරාජ්‍යයේ අග නගරය ලෙස සලකන ලද අතර එහි විහාරස්ථාන සිය ගණනක් පැවති බව සඳහන්. එසේ ම මිලියනකයට අධික ජනගහනයක් වාසය කළ ‘ඇන්කෝර්’ නුවර සැලකෙන්නේ කාර්මික විප්ලවයට පෙර ලොව පිහිටි විශාලතම නගරය ලෙස යි.
මෑතක දී සිදු කරන ලද වාසර ලේසර් පරිලෝකන පර්යේෂණයක් (airborne laser scanning research) මගින් පහසුවෙන් පුද්ගලයින් 500,000 ක් පමණ රඳවා ගත හැකි නගර මධ්‍යයක් සහ තවත් පුද්ගලයින් රැසකට වාසය කළ හැකි පසු බිමක් (hinterland) ‘ඇන්කෝර්’ නුවර සතු ව පැවති බව අනාවරණය වී තිබෙනවා. එසේ ම ‘ඇන්කෝර් වට්’ විහාරයට සැතපුම් 25 (කිලෝමීටර් 40) ක් පමණ උතුරු දෙසින් පිහිටි ‘මහේන්ද්‍රපර්වත’ නම් අතුරුදන් වූ නගරයක් සොයා ගැනීමට ද ඔවුන් සමත් වී ඇති බව වාර්තා වෙනවා.
දිය අගලක්, සර්පිල ආකෘතියක් සහ සැඟවුණු සිතුවම්
‘ඇන්කෝර් වට්’ විහාරය වට වී ඇත්තේ සැතපුම් 3 (කිලෝමීටර් 5) ක පමණ පරිධියකින් යුතු වන අඩි 650 (මීටර් 200) ක් පමණ පළල දිය අගලකින්. අඩි 13 (මීටර් 4) ක් පමණ ගැඹුරු එය භූ ජල මට්ටම ප්‍රමාණය ඉක්මවා ඉහළ යාම හෝ පහළ යාම වළක්වමින් ‘ඇන්කෝර් වට්’ විහාරයේ අත්තිවාරම ස්ථායී ව පවත්වා ගැනීම සඳහා උපකාර කරන්නට ඇති බව සැලකෙනවා.
සිංහ රූ ද්විත්වයක් මැදින් දිව යන ශෛලමය දියමංකඩක් අවසානයේ පිහිටි ‘ඇන්කෝර් වට්’ විහාරයේ ප්‍රධාන දොරටුව මුහුණලා ඇත්තේ බටහිර දෙසට යි. එම දොරටුව අවට පිහිටි වැලිගල් සහ කබොල් ගල් යොද ගනිමින් නිර්මාණය කරන ලද කුලුනු 8 ක නටඹුන් සොයා ගැනීමට පුරාවිද්‍යාඥයින් සමත් වී ඇති අතර එම කුලුනු, ‘ඇන්කෝර් වට්’ විහාරය සම්පූර්ණයෙන් ම ගොඩ නැංවීමට පෙර පූජාසන ලෙස භාවිතා කරන්නට ඇති බව විශ්වාස කරනවා. බටහිර දෙස පිහිටි ප්‍රධාන දොරටුවට අමතර ව නැගෙනහිර දෙසට මුහුණලා පිහිටි දෙවැනි දොරටුවක් ද විහාරස්ථානය සතු වෙනවා. බෑවුමක් සහිත පියගැටපෙළක් තරණය කර පිවිසිය යුතු විහාරයේ හදවත බඳු ‘මධ්‍යම කුලුන’ මුදුනේ දී විෂ්ණු දෙවියන්ගේ ප්‍රතිමාවක් දැක ගැනීමට ලැබෙනවා.
මධ්‍යම කුලුන සතු සැඟවුණු සිතුවම් කිහිපයක් අනාවරණය කර ගැනීමට පුරාවිද්‍යාඥයින් සමත් වී තිබෙන අතර කුලුනේ එක් කුටියක සමාඝාත සංගීත භාණ්ඩ (percussion instruments) වාදනය කරන සාම්ප්‍රදායික බ්මේර් වාද්‍ය වෘන්දයක දසුනක් ඇති බව සඳහන්. එම කුටියේ ම ඇති තවත් සිතුවමකින් දැක්වෙන්නේ විහාර සේ දිස්වන ගොඩනැගිලි ද්විතවයක් මැදින් අසුන් මෙහෙය වන පිරිසක්. මෙවැනි සැඟවුණු සිතුවම් 200 ක් පමණ ‘ඇන්කෝර් වට්’ විහාරය සතු යි.
මෙයට අමතර විහාරස්ථානයට සමීපයේ ඇති සැතපුමක් පමණ දිගින් යුතු හැඩයෙන් සර්පිලාකාර වැලි ආකෘතියක් සොයා ගැනීමට පුරාවිද්‍යාඥයින් සමත් වී තිබෙනවා. එය 12 වැනි සියවසේ මැද හෝ අග භාගයේ කෙටි කාල සීමාවක් සඳහා පැවති ආකෘතියක් බව යි ඔවුන් විශ්වාස කරන්නේ. එවැනි ආකෘතියක් ගොඩ නගා ඇත්තේ ඇයි දැයි යන ගැටලුවට තවමත් නිශ්චිත පිළිතුරක් නැහැ.
විෂ්ණු දෙවිඳුන් සහ සූර්යවර්මන් රජු....
‘ඇන්කෝර් වට්’ විහාරය ගොඩ නංවා ඇත්තේ දෙවැනි සූර්යවර්මන් නම් රජු විසින්. සිය මාමා මරණයට පත්කර රජකම පැහැර ගන්නා ලේ පිපාසිත රජෙකු වූ ඔහු පාලන බලය අල්ලා ගැනීම සඳහා වියට්නාමයට පහර දුන් බව ඉතිහාසයේ සඳහන් වෙනවා.
ආරක්ෂකයෙකු ලෙස සැලකෙන විෂ්ණු දෙවියන් සඳහා ඉමහත් ගරුත්වයක් දැක් වූ දෙවැනි සූර්යවර්මන් රජු, ඔහු වෙනුවෙන් පුදපූජා පැවැත්වීම සඳහා ‘ඇන්කෝර් වට්’ නිර්මාණය කර ඇති බව සඳහන්. එසේ ම විෂ්ණු දෙවියන් කිරි මුහුද කලතන ආකාරය දැක්වෙන පේකඩ පුවරු ද ‘ඇන්කෝර් වට්’ හි දී දැක ගැනීමට ලැබෙනවා. එම පේකඩ පුවරු ‘ඇන්කෝර් වට්’ සතු විශිෂ්ටතම කලා නිර්මාණ බව යි විද්වතුන්ගේ මතය වන්නේ.
මෙම විහාරස්ථානය අවමංගල විහාරස්ථානයක් විය. ඔහුගේ දේහය මෙම විහාරස්ථානයේ තැබීමට රජු අදහස් කළේය. එමගින් ඔහු විෂ්ණු දෙවියන්ගෙන් අමරණීයභාවය ලබා ගත් බව ඔප්පු කළේය. Angkor Wat හි තේජාන්විත දේවාලය තුළ බොහෝ අලංකාර නිර්මාණයන් ඇත. දේවදූත නර්තන ශිල්පීන්ගේ ප්‍රතිමා සිය ගණනක් එය අලංකාර කර ඇති අතර වැදගත් හින්දු කාව්‍යවල දර්ශන පෙන්වන දර්ශන ද ඇත.
බයියන් පන්සල.....
Angkor Thom හි ඉදිකරන ලද අවසාන දේවාලය Bayon පන්සලයි. VII ජයවර්මන් රජු ඔහුගේ මහලු වියේදී බුදුදහමේ සංකේතයක් ලෙස එහි ඉදිකිරීම් ආරම්භ කළේය. බෞද්ධ විහාරස්ථානයක් ලෙස මුලින් අදහස් කරන ලද ගොඩනැගිල්ල, ඔහු රජ වූ විට ඔහුගේ උරුමක්කාරයා විසින් වෙනස් කරන ලදී. 13 වන සියවසේ මැද භාගයේ දක්නට ලැබුණු කෙටියෙන් හින්දු ආගමට මාරුවීම හේතුවෙන් මෙම වෙනස් කිරීම සිදු විය. වසර ගණනාවකට පසු ථෙරවාදී බෞද්ධ රජවරුන්ගේ පාලන සමයේදී විහාරස්ථානය තවත් වෙනස්කම්වලට ලක් විය. සිදු වූ මෙම වෙනස්කම් හේතුවෙන්, විහාරය Angkor Thom හි වාස්තු විද්‍යාත්මක අතින් අද්විතීය නිර්මාණයක් බවට පත්විය.
Angkor Wat වැනි විහාරස්ථාන මෙන් නොව, Bayon දුර සිට එතරම් ආකර්ෂණීය නොවේ. එහි සුන්දරත්වය සැබවින්ම අගය කිරීමට නම්, එහි විස්තරවල ඇති දේ ඔබ දැක ගත යුතුය. සටන් සහ ඓතිහාසික සිදුවීම් මෙන්ම සාම්ප්‍රදායික කතාන්දර නිරූපණය කරන රූප 11,000කට අධික ප්‍රමාණයකින් සරසා ඇති අතර යෝධ මුහුණු උස් ගැලරියක් අලංකාර කරයි.
බයියන් දේවාලය මුහුණු සිය ගණනකින් සරසා ඇත. සමහර ඉතිහාසඥයන් තර්ක කරන්නේ මෙම සාමකාමී මුහුණු එහි ඉදිකිරීම් ආරම්භ කළ රජු නියෝජනය කරන බවයි. තවත් අය සිතන්නේ ඔවුන් ලෝකේශ්වර, ප්‍රබුද්ධ අනුකම්පාව නිරූපණය කරන බවයි. මේ නිසා කැටයම් බොහෝ විට හඳුන්වන්නේ ‘ලෝකේශ්වරගේ මුහුණු දෙසීය’ යනුවෙනි. ඇන්කෝර් තෝම් හි අනෙකුත් දේවාල මෙන් නොව, හතර දිශාවට මුහුණලා පිහිටා ඇති ලක්ෂණ සහිත, බයියන් කුළුණු බොහෝමයකට මුහුණු හතරක් ඇත, ඒවා සතර දිශාවන් නියෝජනය කළ හැකි නමුත් සමහර ඒවා තුනක් හෝ ඊට අඩුය. මධ්‍යම කුළුණට තවත් මුහුණු රාශියක් ඇත, සමහරක් මීටර් දෙකහමාරක් උස වේ. ඛමර් අධිරාජ්‍යයේ පළාත් 200 නියෝජනය කිරීම සඳහා දේවමාළිගාවට මුලින් කුළුණු 54 ක් තිබූ බව විශ්වාස කෙරේ.. අද බයියන් දේවාලයේ කුළුණු 49ක් උසින් නැඟී ඇත.
Baphuon පන්සල.....
11 වන සියවසේ ඉදිකරන ලද Baphuon යනු Angkor Thom සංකීර්ණයේ විශාලතම විහාරස්ථාන වලින් එකකි. අවාසනාවකට මෙන්, අනෙකුත් බොහෝ විහාරස්ථාන මෙන්, එය හොඳම තත්ත්වයේ නොවේ. 200m ඇවිදීමේ මාර්ගයක් අවසානයේ පිහිටා ඇති මෙම විහාරස්ථානය තේජාන්විතයි. එය ඇන්කෝර් නගරය නිල වශයෙන් ස්ථාපිත කිරීමට පෙර ඉදිකරන ලද අතර එය ශිව වෙනුවෙන් කැප කරන ලද කඳුකර විහාරයකි. 15 වැනි සියවසේදී එය බෞද්ධ විහාරස්ථානයක් බවට පරිවර්තනය වූ බව වාර්තා පෙන්වා දෙයි. එහි දැන් ගොඩනැගිල්ලේ බටහිර පැත්ත අලංකාර කරන දැවැන්ත බුද්ධ ප්‍රතිමාවක් ඇත. මෙම බුද්ධ ප්‍රතිමාව අග්නිදිග ආසියාවේ විශාලතම බුද්ධ ප්‍රතිමාවලින් එකකි. වැලි පස් මත විහාරස්ථානය ඉදි කිරීම නිසා ව්‍යුහාත්මක ගැටලු බහුල වී ඇත. මෙය පදනම අස්ථාවරත්වයට හේතු වූ අතර විශේෂඥයින් පවසන්නේ මෙහි කොටසක් කඩා වැටී ඇති බවයි. කඩා වැටීමෙන් ඇති වූ සුන්බුන් මගින් බුදුන් වහන්සේ ඉදිකිරීම සඳහා භාවිතා කළ දේ විය හැකිය.
Baphuon විහාරය තුල සියලු පෘෂ්ඨයන් ආවරණය වන සංකීර්ණ කැටයම් සඳහා ප්රසිද්ධය. මෙම විහාරය මත ඇති කැටයම් මිථ්යා කථා වල දර්ශන මෙන්ම යථාර්ථවාදී දර්ශන ද නිරූපණය කරයි. බොහෝ විට ඔබට සටනේදී මිනිසුන්ගේ කැටයම්, වීර කාව්‍ය සහ සතුන්ගේ නිරූපණ සොයාගත හැකිය. Angkor Thom හි අනෙකුත් බොහෝ දේවමාළිගාව මෙන්ම, දෙවියන්ගේ නිවහන වන මහාමේරු කන්ද නියෝජනය කරයි. දේවමාළිගාව අලංකාර කිරීම සඳහා ලෝකඩ කුළුණක් භාවිතා කරන අතර එය මීටර් 50 ක උසකට ළඟා විය. කෙසේ වෙතත් අද වන විට දේවමාළිගාව මීටර් 34 ක් උසයි. එහි අත්තිවාරම නිසා 20 වන සියවසේ මුල් භාගයේදී මුළු විහාරස්ථානයම කඩා වැටීමේ අවදානකට ලක්විය. 1960 ගණන්වල අසාර්ථක වූ ප්‍රතිසංස්කරණ උත්සාහයකින් පසු, නැවත මේ සඳහා වූ ව්‍යාපෘතිය 1996 දී ආරම්භ විය. මෙම ව්‍යාපෘතිය නිම කිරීමට වසර 16 ක් ගත වූ නමුත් දේවමාළිගාව සුරක්ෂිතව ප්‍රතිසංස්කරණය කරන ලදී.
Ta Prohm පන්සල.....
Ta Prohm යනු Angkor Thom නගරයෙහි ඇති අතිවිශිෂ්ට නිර්මාණ වලින් එකකි. මෙම විහාරය VII ජයවර්මන් රජු විසින් ඉදිකරන ලද අතර එය ඔහුගේ මවට කැප කරන ලදී. 80,000ක් පමණ පිරිසක් දේවමාළිගාවට පැමිණ හෝ නඩත්තු කළ බව සෙල්ලිපියක විස්තර වේ. නර්තන ශිල්පීන් 600 කට අධික සංඛ්‍යාවක් සහ නිලධාරීන් 3,000 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් එහි සේවය කර ඇති අතර, උත්තම පූජකයන් 18 දෙනෙකුගේ විස්තර ද ඇත. මීට අමතරව, විහාරස්ථානයේ වටිනා භාණ්ඩ රාශියක් තිබූ බව සෙල්ලිපියේ සඳහන් වේ. ඛමර් අධිරාජ්‍යයේ වැටීමට පෙර රන්, මුතු, සේද සහ දියමන්ති එහි බිත්ති තුළ තබා ඇත. අධිරාජ්‍යය බිඳවැටීමත් සමඟම, වනාන්තරය නැවත ගොඩගැනීමට ඉඩ සලසමින් දේවමාළිගාව අත්හැර දමන ලදී.
Ta Prohm ආවරණය වන ගස් වසර 500 කට වඩා පැරණි ය. වායුගෝලය පිරිසිදු බව සහ අලංකාරය සඳහා දායකවන මෙම වෘක්ෂලතා මගින් විහාරයට හානි සිදිවී ඇත. මුල් සහ ඝන කඳන් ගොඩනැගිලිවලට යටින් ගමන්කිරීම නිසා බිත්තිවල ඉරිතැලීම් වර්ධනය වී ඇත. මේ නිසා විහාරස්ථානය තුළ බොහෝ මංසන්ධි අවහිර වී ඇත. පන්සලේ මුතු මැණික් වැනි නිධන් රැඳුණා පමණක් නොව තවත් බොහෝ දේ එහි නිවහන වූ බව ඉතිහාසය අපට කියයි. මෙම සංකීර්ණය තුළ දෙවියන්ගේ පිළිම 260 ක්, කණ්ඩායම් වාසස්ථාන 566 ක් සහ කුළුණු 39 ක් විය. Angkor Thom හි අනෙකුත් බොහෝ විහාරස්ථාන මෙන්ම Ta Prohm ද අලංකාර කැටයම් වලින් යුත්තව ඇත. මෙම කැටයම් අතරින් වඩාත් ආකර්ෂණීය එකක් වන්නේ ස්ටෙගෝසෝරස් නිරූපනය කිරීමට සිතන එකකි. මෙම ප්‍රජාව තුළ මිනිසුන් සහ ඩයිනෝසරයන් එකවර ජීවත් වූවා විය හැකිද...?
ඇන්කෝර් තොම් යනු අධිරාජ්‍යයක අගනුවර සහ රජවරුන්ගේ නිවහන විය. විහාර සංකීර්ණයේ ඇති සෑම විහාරස්ථානයක්ම විවිධ කථාන්දර පවසන අතර එහි ඉතිහාසයේ වෙනස් කොටසක් අපට පෙන්වයි. මෙම නගරයේ ගොඩනැගිලි දහසකට වඩා ඇති අතර විශාල විහාරස්ථාන 72 ක් ඇත, ඒවායින් සමහරක් පමණක් මෙහි සඳහන් කර ඇත.
කෙසේ වෙතත්, ඇන්කෝර් යනු විශාල ගොඩනැගිලි සහ නටඹුන් විහාරස්ථාන පමණක් නොවේ. මෙම ස්ථානයේ කැටයම් කළ මුහුණු, ඇතුලු අද්විතීය නිර්මාණ සහ ඒවායින් පිලිබිඹු වන සෑම විස්තරයක්ම සෑම පන්සලක්ම තරම්ම වැදගත් වන අතර ඒවා ඉදිකරන ලද අයට අවශ්‍ය වූයේ අපට එය මතු පරපුර උදෙසා පෙන්වීමටය. එම විස්තර රජුන්ගේ මුහුණු හෝ ස්ටෙගෝසෝරස්ගේ අභිරහස හෝ වේවා, ඒවා විශ්මයජනකයි....
...............අන්තර්ජාලය ඇසුරෙනි.......... දැනුම සොයන්න මේ පාරෙන් එන්න
👇👇👇 අපගේ android app එක(Click Image) 👇👇👇
0 comments:
Post a Comment