කුඹුක් (Kubuk - Terminalia Arjuna)

🌿 ඉපැරණි සිං හල ග්‍රන්ථවල කුකුභ යනුවෙන් හඳුන්වා ඇති කුඹුක් මීටර් 25 ක් දක්වා ඉහලට අතු පැතීරි වැඩෙන දේශීය ශාකයකි.

🌿 ආයුර්වේදයේ ප්‍රකට නාමය අර්ජුන ය.

🌿 රෝස හෝ කොළ සුදු පැහැයට හුරු සිනිඳු පොත්ත පතුරු ලෙස ගැලවී ඉවත් වන ස්වභාවයකි.

🌿 සරල පත්‍ර සම්මුඛව හෝ උප සම්මුඛව පිහිටයි. පත්‍රයක දිග සෙ.මි. 15 ක් දක්වා සහ පළල සෙ.මි. 7 දක්වා අතර විය හැකිය. පත්‍ර හැඩය ආයත සිට අණ්ඩාකාර ලන්සාකාර වේ. ළපටි පත්‍රවල බූවක් දක්නට ලැබේ.

🌿 පුෂ්ප මංජරිය සංයුක්ත ඒකාක්ෂයකි. වෘන්ත රහිත කුඩා මල් ළා කහ හෝ කොළ සුදු පැ හැතිය.

🌿 ඵලය නොපැලෙන අෂ්ටිලයකි. එක් ඵලයක් තුල තද දුඹුරු පැහැති එක් බීජයක් පිහිටයි.

🌿 කුඹුක් Combretaceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාක විශේෂයකි.

🌿 අධිරුධිර පීඩනය, වණ, අස්ථිභග්න, හෘද රෝග, පෙනහලු රෝග, දියවැඩියාව, ප්‍රමේහ, විඩාව, මූර්ජා, පණු රෝග, උදර රෝග, ගම්භීරකුෂ්ඨ, විදුරුමසින් ලේ ගැලීම, විසූචිකා, පාන්ඩු, සුදු කබර, රක්ත අතීසාරය, රක්ත අර්ශස්, රක්තපිත්ත, ඉදිමුම් ආදී රෝග රැසකට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා කුඹුක් කොළ, පොතු, සුඹුලු, ගෙඩි ආදිය භාවිතා කරයි.

🌿 පොතු ගැනීමේදී රතු හෝ රෝස පැහැ වූ මේරූ පොතුම ගත යුතු බව සඳහන් කර ඇත. කුඹුක් රක්ත ස්තම්භන, සන්ධානී, වණ ශෝධනය සහ රෝපණය කරන, මුත්‍ර සංග්‍රහනී, විෂ නාශක ආදී ගුණයන් රැසකින් සමන්විතයි.

🌿 කුඹුක් පොතු විශේෂයෙන් හෘදය ශක්තිමත් කිරීමේ හැකියාවෙන් යුක්ත බව පැරණි වෛද්‍ය මතයකි.

🌿 ක්ෂය රෝගය, රක්ත පිත්ත, රක්ත ස්‍රාව, පපුවේ දැවිල්ල ආදියට කුඹුක් පොතු චූර්ණය පාවට්ටා කොළ යුෂින් භාවනා දී (රැයක් පවට්ටා යුෂවල බහා තබා පසු දින උදයේ සිට වේලා) සියුම්ව අඹරා ගිතෙල් සමඟ කෑමට ගත යුතුය.

🌿 ශුක්‍ර මේහයට සහ ශ්වේත ප්‍රදරයට කුඹුක් පොතු, සුදු හඳුන් සමව ගෙන සකසා ගත් කෂාය බීමට දෙයි.

🌿 ශුක්‍ර මේහයට, ඉරුවා රදයට, බොහෝ චර්ම රෝග සඳහා සහ ශරීර ශක්තියට කුඹුක් පොතු කෂාය ගුණදායක ය.

🌿 රත්පිතට කුඹුක් ශීත කෂාය යොදයි. වණ සඳහා ප්‍රතිකාර ලෙස කුඹුක් කොළයකින් වණය වසා තැබීම, කුඹුක් කොළ තම්බා සේදීම සහ කුඹුක් ගෙඩි තම්බා අඹරා වණය මත ඇතිරීම ආදිය සිදු කරයි.

🌿 ව්‍යංගයට කුඹුක් පොතු ගලගා ආලේප කරයි.

🌿 රක්ත අතීසාරයට කුඹුක් පොතු කිරි කෂාය බීමට දෙයි. ඉදිමුමට කුඹුක් මල් අඹරා ආලේප කරයි.

🌿 කුඹුක් සුඹුලු චූර්ණයෙන් දත් මැදීමෙන් දත් කැක්කුම සුව වෙයි.

🌿 කුඹුක් පොතු මී පැණියෙන් ගලගා තැවරීමෙන් කුරුලෑ නැතිව යයි.

🌿 කුඹුක් පොත්තේ, කඳේසහ පොතුවල ඇති රසායනික සංඝටක පිළිකා සෛල වර්ධනය නිශේධනය කරන බව සඳහන්.

🌿 කුඹුක් පොතු කෝපි මෙන් කුඩු කර සාදා බීම යටි පතුල් පැලීමට සහ දියවැඩියාවට ගුණ බව ගම්බඳ ජනයාගේ අදහසකි.

🌿 කුඹුක් දළු මැල්ලුම අනුභව කිරීමෙන් මලබද්ධය සුව වන අතර අායුෂද වැඩි කරයි. කුඹුක් ලීය වටිනා දැවයකි.

🌿 එය පා ලම් ඉඳිකිරීමට, සිල්පර කොට සඳහා, ගෘහ භාන්ඩ නිපදවීමට, ඔරු, හබල් ආදිය තැනීමට භාවිතා කරයි.

🌿 කුඹුක් ගසේ සිසිල සහ පිරිසිදු බව නිසා ළිං අසල වගා කරයි. මෙහිදී ගසේ මුල් ළිඳ තුලට වැඩීමෙන් ජලය සිසිල්වීම සහ පිරිසිදුවීම සිදුවේ. කුඹුක් ගසක් යට දිය නෑම ශරීරය සිසිලසින් කුල්මත් වන අත්දැකීමකි.

🌿 දැඩි නියං කාලයට වූවද එම සිසිලස එලෙසම පවතී.

මූලාශ්‍ර ඖෂධීය ශාක සංග්‍රහයසේයාරූ අන්තර්ජාලයෙන්