අදට (නොවැම්බර් 02) යෙදී ඇති ජනමාධ්‍යවේදීන්ට එරෙහි අපරාධ සම්බන්ධයෙන් වන දණ්ඩමුක්තිය අහෝසි කිරීමේ ජාත්‍යන්තර දිනය (International Day To End Impunity For Crimes Against Journalists) වෙනුවෙන් මෙරට ඝාතනයට,අතුරුදහන් කිරීමට සහ පහර කෑම්වලට ලක්වූ මාධ්‍යවේදීන්ට සාධාරණය ඉටු විය යුතු බව අවධාරණය කරනු වස් මෙම සටහන තබමි.
මෙරට දකුණේ සිවිල් කැරලි තුළත් උතුරේ තිස් අවුරුද්දකට ආසන්න යුද්ධය තුළත් පශ්චාත් යුද සමය තුළත් මාධ්‍යවේදීන් ඝාතනයට,අතුරුදහන් කිරීමට මෙන්ම පහර කෑම්වලට ලක්ව තිබේ.එම අපරාධයන්ට උතුරේ දකුණේ කියා වෙනසක් නැති අතර යුද සමය තුළ ඝාතනයට ලක්වූ මාධ්‍යවේදීන්ගෙන් අතිබහුතරය දෙමළ මාධ්‍යවේදීන් ද වේ.
මේ බොහෝ මාධ්‍යවේදීන් අරඹයා සිදුව ඇති අපරාධයන් සම්බන්ධයෙන් කිසිදු සොයා බැලීමක්, විමර්ශනයක් හෝ වරදකරුවන්ට දඬුවම් පමුණුවීමක් හෝ එම වින්දිත පවුල් සඳහා කිසියම් සාධාරණයක් හෝ මෙතෙක් ඉටුව නැත. අධි ආරක්ෂි කලාපයන් තුළ පවා ඇතැම් මාධ්‍යවේදීන්ගේ මරා දැමුණු සිරුරු හමුවුයේ කෙසේදැයි සොයන්නට කෙනෙක් නැත.මා දන්නා තරමින් මාධ්‍යවේදීන්ට එරෙහිව සිදුවූ එවැනි අපරාධයන් සම්බන්ධයෙන් මහාධිකරණ නඩු කටයුත්තක් හෝ ආරම්භ කර ඇත්තේ තරාකී හෙවත් සිවරාම් ඝාතනය සම්බන්ධයෙන් සහ ප්‍රගීත් එක්නැළිගොඩ අතුරුදහන් කිරීමට අදාළව පමණි.
අතුරුදහන් කළ හෝ මරා දැමුණු එවැනි මාධ්‍යවේදීන්ගේ බිරින්දෑවරුන්ට දරුවන්ට තම ස්වාමීපුරුෂයා හෝ පියා වෙනුවෙන් යුක්තිය ඉටු කරගැනීමට මහමඟ අරගල කරන්නට සිදුව තිබීම කණගාටුදායකය. මාධ්‍යවේදී ප්‍රගීත් එක්නැළිගොඩගේ බිරිඳ වසර ගණනක් ජාතික හා ජාත්‍යන්තර සියලු නීති යාන්ත්‍රණයන් වෙත යමින් සිය ස්වාමිපුරුෂයා වෙනුවෙන් සාධාරණය ඉල්ලා අනවරත අරගලයක යෙදී සිටින ගැහැනියකි.
එහෙත් මෙරට අපරාධ යුක්තිය පසඳලීමේ යාන්ත්‍රණයේ ගැටලු බොහෝය.දීර්ඝ කාලීනව අපගේ අත්දැකීම වන්නේ මෙරට අපරාධ සම්බන්ධව කොමිසම් සහ කමිටු කොතෙක් පත් කළ ද ඒවායේ අවසානයේ වරකරුවෙකුව දඬුවම් ලබන කිසිවෙකු නැති බවයි.
මාධ්‍යවේදීන්ට එරෙහිව සිදුවන අපරාධ අවසන් විය යුතුය.සිදුව ඇති අපරාධයන් සම්බන්ධව සාධාරණ පරීක්ෂණ සිදු විය යුතුය.වරින් වර බලයට පත්වන ආණ්ඩු මාධ්‍යවේදීන්ට එරෙහිව සිදුව ඇති අපරාධයන් සොයා බලන බවට පොරොන්දු දීම,බොහෝ විට බලය ලබා ගැනීමකට පමණක් සීමා වී තිබේ.
එහෙත් මෙරට වැඩි වශයෙන් වර්ධනය වී ඇත්තේ අපරාධයන්ට දඬුවම් නොලැබීමේ සංස්කෘතියකි.අපරාධයන්ට ලක්වූ මාධ්‍යවේදීන්ගේ පවුල්වලට අවම වශයෙන් යුක්තිය ඉටු වීමෙන් හෝ සාධාරණයක් විය යුතුය. මාධ්‍යවේදීන්ට එරෙහි අපරාධ සඳහා දඬුවම් නොලබා සිටීම අවසන් කිරීමේ ජාත්‍යන්තර දිනය සමරන අද දිනයේ මෙරට මාධ්‍යවේදීන්ට වඩාත් නිදහස්ව හා අපක්ෂපාතීව මාධ්‍යකරණයේ නියුතු වීමේ ඉඩකඩ තහවුරු කිරීමටත් මරා දැමුණු අතුරුදහන් කෙරුණු පහර කෑම්වලට ලක්වූන සිය ගණනක් මාධ්‍යවේදීන්ට සාධාරණය ඉටු වනු දැකීමත් මාගේ අභිලාෂයයි.
නීතිඥ ලිහිනි ප්‍රනාන්දු
මොරටුව මහනගර සභා මන්ත්‍රිනී
සෑම වර්ෂයකම නොවැම්බර් මස දෙවන දින ජනමාධ්‍යවේදීන්ට එරෙහි අපරාධ සඳහා දඩුවම් නොලැබීම අවසන් කිරීමේ ජාත්‍යන්තර දිනය ලෙස දිනයක් ප්‍රකාශයට පත්වන්නේ මේ ආකාරයෙනි.
අදහස්ප්‍රකාශ කිරීමේ අයිතිය ආරක්ෂා කරන සහ ප්‍රවර්ධනය කරන සිවිල් සමාජ සංවිධානවල ගෝලීය ජාලයක් වන ජාත්‍යන්තර ප්‍රකාශන හුවමාරුව (IFEX) 2011 නොවැම්බර් 23 වන දින දණ්ඩමුක්තිය අවසන් කිරීමේ ජාත්‍යන්තර දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. 2009 ඇම්පැටුවාන් සංහාරය සනිටුහන් කිරීම සඳහා සංවත්සරය තෝරා ගන්නා ලදී. (මැගුවින්ඩනාඕ සංහාරය ලෙස ද හැඳින්වේ.) මෑත ඉතිහාසයේ මාධ්‍යවේදීන්ට එරෙහි මාරාන්තිකම ප්‍රහාරය වන අතර, එහි දී පුද්ගලයින් 57 දෙනෙකු ඝාතනය කරන ලද අතර, එයට මාධ්‍යවේදීන් 32 ක් සහ මාධ්‍ය සේවකයින් ද ඇතුළත් වේ.
අදහස්ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස ආරක්ෂා කිරීම සඳහා IFEX සාමාජිකයින්ගෙන් සහ අනෙකුත් සිවිල් සමාජ ආරක්ෂකයින්ගෙන් සැලකිය යුතු බලපෑම් කිරීමෙන් පසු 2013 දෙසැම්බරයේදී එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලයේ 70 වන සම්මේලනයේ යෝජනාව සම්මත කරන ලදී. එක්සත් ජාතීන්ගේ මෙම දිනය ලෙස සලකුණු කරන්නේ ප්‍රංශ මාධ්‍යවේදීන් දෙදෙනෙකු වන ගිස්ලේන් ඩුපොන්ට් සහ ක්ලෝඩ් වර්ලන්ගේ මරණය සිදු වූ දිනයයි.
මෙම වැදගත් යෝජනාව මගින් ජනමාධ්‍යවේදීන්ට සහ මාධ්‍ය සේවකයින්ට එරෙහි සියලු ප්‍රහාර සහ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා හෙළා දකී. ජනමාධ්‍යවේදීන්ට සහ මාධ්‍ය සේවකයින්ට එරෙහි හිංසනය වැළැක්වීම, වගවීම සහතික කිරීම, ජනමාධ්‍යවේදීන්ට සහ මාධ්‍ය සේවකයින්ට එරෙහි අපරාධවලට යුක්තිය පසිඳලීම සඳහා උපරිම උත්සාහයක් ගන්නා ලෙස ද සාමාජික රටවලින් ඉල්ලා සිටී.
ජනමාධ්‍යවේදීන්ට ඔවුන්ගේ වැඩ කටයුතු ස්වාධීනව හා අනවශ්‍ය මැදිහත්වීමකින් තොරව සිදු කිරීමට ආරක්ෂිත සහ පරිසරයක් ප්‍රවර්ධනය කරන ලෙස එය තවදුරටත් රාජ්‍යයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටී. “අප ජනමාධ්‍යවේදීන් ආරක්ෂා නොකරන්නේ නම්, දැනුවත්ව සිටීමට සහ සාක්ෂි පදනම් කරගත් තීරණ ගැනීමට අපට ඇති හැකියාව දැඩි ලෙස බාධා කරයි. ජනමාධ්‍යවේදීන්ට ඔවුන්ගේ රාජකාරිය ආරක්ෂිතව කළ නොහැකි වූ විට, අන්තර්ජාලය තුළ පැතිරී ඇති වැරදි තොරතුරු සහ වැරදි තොරතුරු වසංගතයට එරෙහිව වැදගත් ආරක්ෂාවක් අපට අහිමි වේ. ”
එක්සත් ජාතීන්ගේ මහලේකම් ඇන්ටෝනියෝ ගුටරාසේමේ ආකාරයෙන් පවසන්නේ අද දිනයේ වැදගත්කමයි.
යුනෙස්කෝ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වාර්තාව ජනමාධ්‍යවේදීන්ගේ ඝාතන අධීක්ෂණය සඳහා එක්සත් ජාතීන්ගේ පද්ධතිය තුළ ඇති සුවිශේෂී යාන්ත්‍රණයකි. එය ප්‍රථම වරට ප්‍රකාශයට පත් කරනු ලැබුවේ 2008 දී ය. මෙම වාර්තාව සෑම වසර දෙකකට වරක් සන්නිවේදන සංවර්ධනය සඳහා වූ ජාත්‍යන්තර වැඩසටහනට (IPDC) ඉදිරිපත් කරනු ලැබේ.
👇👇👇 අපගේ android app එක(Click Image) 👇👇👇
0 comments:
Post a Comment