වර්ෂ 1962 දී තුර්කියේ ඩෙරින්කුයු ප්රදේශයේ ගොවියෙකු තම බිම් මහල අලුත්වැඩියා කරමින් සිටියදී අමුතුම ආකාරයේ කාමරයක් සොයා ගත්තේය. කොන්ත්රාත්කරුවන් ඔහුගේ පහළම මාලයේ බිත්තියක් කඩා දැමූ විට නව කාමරයක් සහ එම කාමරයෙන් පිටතට යන මාර්ග කිහිපයක් හමු විය. එලෙස එම ගොවියා සොයාගත්තේ මීටර් 85 ක් ගැඹුර, තට්ටු 11කින් සමන්විත සහ එකවර පුද්ගලයින් 20,000 කට වාසය කළ හැකි කාමර කිහිපයකින් සමන්විත භූගත නිවාස පද්ධතියකි. ඊට අමතරව මෙහි පල්ලි, වයින් කර්මාන්තශාලා සහ කුඩා පරිමාණ ගොවිපලවල් පවා පිහිටා තිබුණි. එහි ශ්රේෂ්ඨත්වය නිසාම එය තුර්කියේ භූගත නගරයක වඩාත්ම වැදගත් සොයාගැනීම්වලින් එකක් බවට පත් විය.
තුර්කි රජය කියා සිටින්නේ මේ නගරය අවුරුදු 2,700 ක් පමණ පැරණි බවයි නමුත් බොහෝ විද්වතුන් පවසන්නේ නගරය අවුරුදු 4,000 ක් පමණ පැරණි බවටයි. ජනප්රිය පුරාවිද්යාත්මක විශ්වාසයන්ට අනුව මෙම නගරය ඉදිකර ඇත්තේ පුරාණ හිත්තීවරුන් (Hittites) හෝ පුරාණ ෆ්රිජියන්වරුන් (Phrygians) විසිනි. කෙසේ වෙතත් නගරයේ ආරම්භක ප්රමාණය අද දක්නට ලැබෙන ප්රමාණයට වඩා සාපේක්ෂව ඉතා කුඩා බව විශ්වාස කෙරේ.
හිත්තීවරුන් සහ ෆ්රිජියන්වරුන් ඇනටෝලියා ප්රදේශයෙන් අතුරුදහන් වී බොහෝ කලකට පසු නගරය ඉතා සමෘද්ධිමත්ව තිබූ බව කියවේ. බයිසැන්තියානු යුගයේ නගරය නිරන්තරයෙන් පිරී තිබූ බව පෙන්නුම් කෙරෙන කෞතුක වස්තු නිතර මෙයින් හමු වේ. 8 වන සහ 11 වන සියවස් අතර බයිසැන්තියානු-අරාබි යුද්ධවලදී, පළා යන ඕතඩොක්ස් කිතුනුවන්ට නතර වීම සඳහා භූගත නගරය තවත් පුළුල් විය. එතැන් සිට නගරය බයිසැන්තියානු කිතුනුවන්ගේ ආරක්ෂිත ස්ථානයක් ලෙස ක්රියා කළ අතර නගරය තුළ පල්ලි රාශියක් දක්නට ලැබේ.
14 වන ශතවර්ෂයේදී මොන්ගෝලියාවේ ටිමූර් ප්රදේශය ආක්රමණය කළ විට නගරය දිගින් දිගටම විශාල වූ අතර ප්රදේශවාසීන්ට භූගතව සිටීමට සිදුවිය. බයිසැන්තියානු අධිරාජ්යයයා ඔටෝමාන් අධිරාජයා විසින් පරාජය කළ විට, ප්රාදේශීය ග්රීක කිතුනුවන් ඔවුන්ගේ ඇදහිල්ල ක්රියාවට නැංවීම සඳහා ආරක්ෂිත ස්ථානයක් සෙවීම සඳහා නගරයේ රැකවරණය ලබා ගත්හ.
මෙය 15 වන සියවසේ සිට 20 වන සියවසේ මුල් භාගය දක්වා පැවතුනි. 1923 දී ග්රීසිය සහ තුර්කිය අදාළ තුර්කි හා ග්රීක ජනගහනය නෙරපා හැරීමට එකඟ වූ විට, භූගත නගරයේ වෙසෙන ග්රීකයන් ද ග්රීසියට යවන ලදි. ඉන් පසු නගරය අතහැර දමන ලද අතර කෙටි කලකින් සියලු දෙනාටම එය අමතකව යන ලදී. ඉන් පසු එය යළි කරලියට එන්නේ ගොවියා විසින් සිය පහත මාලයෙන් කාමරයක් සොයා ගැනීමත් සමඟය.
මිනිසුන්ට සහ සතුන්ට භූගතව හුස්ම ගැනීමට ඉඩ සලසන සංකීර්ණ වාතාශ්ර පද්ධතියක් නගරය සතුව ඇත. ආක්රමණිකයින් වළක්වාලීම සඳහා ආකර්ෂණීය ආරක්ෂක පද්ධතියක් ද මෙහි අන්තර්ගත වේ. පිවිසුම් දොරවල් අවහිර කරමින් ඇති ශක්තිමත් ගල් තලාවෙන් නගරය මුළුමනින්ම ශක්තිමත් වී ඇත. කාමර සම්බන්ධ කරන කොරිඩෝද ආක්රමණිකයන් කොටු කර ගැනීම සඳහා ගල්වලින් අවහිර කළ හැකි අතර ද්විත්ව පිවිසුම් දොරවල් සහිත කාමර කරා යන මාර්ග ආක්රමණය කරන්නන් නොමඟ යවයි.
නගරය නැවත සොයාගැනීමෙන් පසු, නගරයේ සැබෑ ප්රමාණය අනාවරණය කර ගැනීමට උත්සාහ දරා ඇත. කෙසේ වෙතත්, නැවත සොයා ගැනීමෙන් වසර 60 කට පසු විද්වතුන් ගණන් බලා ඇති ආකාරයට තවමත් සොයාගෙන ඇත්තේ නගරයෙන් හතරෙන් එකක් පමණි. මධ්යම ඇනටෝලියා ප්රදේශය භූගත ජනාවාස වලින් පිරී ඇති අතර ඩෙරින්කුයු නගරය කලාපයේ බොහෝ භූගත නගර සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති බව සොයා ගන්නා ලදී. සෑම වසරකම නගරය පිළිබඳව තවත් අලුතින් සොයාගැනීම් සිදු කෙරෙන අතර අපට කවදා හෝ බලාපොරොත්තු විය හැක්කේ එහි ශ්රේෂ්ඨත්වයේ සම්පූර්ණ ප්රමාණය ඉක්මනින්ම සොයා ගනු ඇතැයි අපේක්ෂාවයි.
විශ්මිත ඉතිහාසය
නගරයේ කාමරයක් ඇතුළත |
නගරයෙහි රූප සටහනක් |
උපුටා ගැනීමකි...
0 comments:
Post a Comment