ඔවුන්ගේ වචන, ක්‍රියාවන් සහ කොන්දේසි විරහිත ආදරය නිසා මව්වරුන් තම දරුවන් කෙරෙහි ප්‍රබල බලපෑමක් ඇති කරනවා. අපේ අම්මලා අපට ජීවය ලබා දෙනවා, අපව පෝෂණය කරයි, අපි ළදරුවන්ගේ සිට වැඩිහිටියන් දක්වා වර්ධනය වන විට අම්මා අපට සහාය දෙනවා. ඔවුන් අපට උගන්වයි, අපව රැකබලා ගන්න, සහ අපට උපදෙස් ලබා දෙන අතර, බොහෝ විට ඔවුන්ගේ ජීවිතයේ තවත් බොහෝ දෙනෙකුට මේ ආකාරයේ මාතෘ පැවැත්මක් ලබා දෙන්න කටයුතු කරනවා. මවක තම දරුවාට පමණක් නොව අනෙක් දරුවන්ටද මවක් වෙන අවස්ථා ඇත. ඉතිං මවුවරු කෙතරම් උතුම්ද යන්න මේ ලිපිය කියවා බලන්න. ඉතිහාසයේ ශ්‍රේෂ්ඨතම මවුවරුන් 25 ක් මෙන්න.
01.)මාරී කියුරි
නොබෙල් ත්‍යාගය දිනාගත් පළමු කාන්තාව ලෙස විද්‍යාඥ මාරි කියුරි (1867–1934) වඩාත් ප්‍රසිද්ධ වුවද 1906 දී ඇගේ ස්වාමිපුරුෂයා හදිසි අනතුරකින් මිය ගිය පසු ඇය තනිවම තම දියණියන් දෙදෙනා ඇති දැඩි කළා. ඔවුන්ගේ දියණියන්ගෙන් එක් අයෙකු වන ඉරීන් ජොලියට්-කියුරි, විකිරණශීලීතාවයෙන් යුත් තමන්ගේම වැඩ සඳහා ඇගේ ස්වාමිපුරුෂයා සමඟ රසායන විද්‍යාව සඳහා නොබෙල් ත්‍යාගය දිනා ගැනීමට සමත් විය. ජොලියට්-කියුරි පැවසුවේ ඇගේ මව තම දරුවන්ට කීවේ වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කළ යුතු බවයි. “යමෙක් යම් වැඩක් බැරෑරුම් ලෙස කළ යුතු අතර ස්වාධීන විය යුතු අතර හුදෙක් ජීවිතයේ විනෝද විය යුතු නැත – නමුත් කිසි විටෙකත් විද්‍යාව පමණක් නොවේ වෘත්තිය අනුගමනය කිරීම වටී. මෙය අපගේ මව අපට සැමවිටම පවසා ඇත.
02.)සොජර්නර් ටෘත්
1826 දී සොජර්නර් ටෘත් (1797–1883 පමණ) සහ ඇගේ දියණිය නිව් යෝර්ක්හි අල්ස්ටර් කවුන්ටි හි වහල්භාවයෙ සිට ඉන් බේරී ඇත. ඇය පැන ගිය විගස ඇගේ 5 හැවිරිදි පුත් පීටර් ඇලබාමාහි මිනිසෙකුට නීති විරෝධී ලෙස විකුණා ඇති බව ඇයට දැනගන්නට ලැබුණි. ටෘත් නීතිඥයෙකු වෙනුවෙන් මුදල් රැස් කිරීම, උසාවියේ පැමිණිල්ලක් ගොනු කිරීම සහ පීටර්ව වහල්භාවයෙන් මුදවා ගැනීම – කළු ජාතික කාන්තාවක් සුදු ජාතිකයෙකුට උසාවියේදී නඩු පැවරීම මෙහිදී සිදු විය. එය වැදගත් නඩුවකි. පසුව ටෘත් නිව්යෝර්ක් නගරයේ කිතුනු දේශකයෙකු බවට පත්වී ඊසානදිග සංචාරය කරමින් බයිබලය, අහෝසි කිරීම සහ කාන්තාවන්ගේ ඡන්ද අයිතිය ගැන කතා කළේය.
03.)අබිගායිල් ඇඩම්ස්
ජනාධිපති ජෝන් ඇඩම්ස්ගේ බිරිඳ වන අබිගායිල් ඇඩම්ස් (1744–1818) එක්සත් ජනපදයේ දෙවන ආර්යාවයි. ඇගේ ස්වාමිපුරුෂයා බොහෝ විට රැකියාව සඳහා නිවසින් බැහැරව සිටි නිසා, ඇය බොහෝ විට තනිවම තම ගොවිපල පවත්වාගෙන ගිය අතර කාන්තාවන්ට සමාන අයිතිවාසිකම් සහ වහල්භාවය අහෝසි කිරීමට සහාය වන ලිපි ලියනු ලැබු අතර ළමා වියේ සිට දිවි ගලවා ගත් ඔවුන්ගේ දරුවන් පස්දෙනා දැනුවත් කළාය. අනාගත ජනාධිපති වෙන්න ඉන්න තම පුත් ජෝන් ක්වින්සි ඇඩම්ස් මෙසේ ලිවීය: “මගේ මව මිහිපිට දේවදූතයෙක් වූවාය. ඇය සිය ක්‍රියාකාරී ක්ෂේත්‍රය තුළ සිටින සියලුම මිනිසුන්ට ආශීර්වාද කරන දේවගැතිවරියකි. ඇගේ හදවත ස්වර්ගීය පාරිශුද්ධත්වයේ වාසස්ථානයයි. ඇය ස්ත්‍රී ගුණධර්මයේ සැබෑ පුද්ගලාරෝපණයයි.
04.)ඉරීනා සෙන්ඩ්ලර්
ඉරීනා සෙන්ඩ්ලර් (1910-2008) වෝර්සෝ සමාජ සුභසාධන දෙපාර්තමේන්තුවේ පෝලන්ත සේවිකාවකි. සමූලඝාතන සමයේදී යුදෙව් ළමුන් 2500 කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් වෝර්සෝ ගෙටෝ වෙතින් හොර රහසේ ගෙන ගොස් ඔවුන්ගේ ජීවිත බේරා ගත්හ. ජොලන්ටා යන කේත නාමය භාවිතා කරමින් ඇය මෙම දරුවන්ට ව්‍යාජ හඳුනාගැනීමේ ලියකියවිලි ලබා දී ඔවුන් සඳහා තාවකාලික (යුදෙව් නොවන) අනන්‍යතා ඇති කර කන්‍යාරාම, අනාථ නිවාස සහ ක්‍රිස්තියානි නිවාසවල තැබුවා.
නාසීන් ඇයව අත්අඩංගුවට ගෙන, වධහිංසා පමුණුවා මරණ දඬුවම නියම කළද ගෙස්ටාපෝ ඇගෙන් අල්ලස් ලබා ගත් නිසා ඇය දිවි ගලවා ගත්තා. ඇය දරුවන් සිටින ස්ථානය හෝ ඇයගේ ජාවාරම් මෙහෙයුමේ අභ්‍යන්තර කටයුතු පිළිබඳව ඇය කිසිදු තොරතුරක් ලබා දුන්නේ නැත. දරුවන් තිදෙනෙකුගේ මවක් වන සෙන්ඩ්ලර්ට 2003 දී පෝලන්තයේ ඕඩර් ඔෆ් ද වයිට් ඊගල් සම්මානය හිමි විය.
05.)කැතී හෙඩ්ලි
කැතී හෙඩ්ලි හත් හැවිරිදි මවක් (ඇය රුමේනියාවේ සිට හදා වඩා ගත් ලාබාලම තැනැත්තා). දේශසීමා රහිතව ලොව පුරා අනාථ දරුවන්ට උපකාර කිරීම ඇය ආරම්භ කළා. 1992 සිට ඇය රුමේනියාවේ අනාථ නිවාස සහ දුම්රිය රැකබලා ගන්නන්ට සහන සැපයුම් බෙදා හැරීමට ස්වේච්ඡා කණ්ඩායමක් මෙහෙයවූවා. එතැන් සිට දේශසීමා රහිත මව්වරු බොලිවියාව, බොස්නියාව, ග්වාතමාලාව, ඉන්දියාව, මෙක්සිකෝව, සිම්බාබ්වේ, උගන්ඩාව සහ නේපාලය යන රටවල දරුවන්ට උපකාර කිරීම සඳහා ස්වේච්ඡා සේවකයන් ඇය යවා ඇත.
06.)ජේ.කේ. රෝලිං
ජේ.කේ. රෝලිං පළමු හැරී පොටර් පොත් හතර තනි මවක් ලෙස ලියා ඇත (ඒ සඳහා රාජ්‍ය ප්‍රතිලාභ කිහිපයක් ද ලබා ගත්තා). ඇය දැන් ජින්ජර් බ්‍රෙඩ් හි සභාපතිනිය ලෙස සේවය කරයි. තනි දෙමව්පියෙකු සිටින හා ඔවුන්ගේ දරුවන් සමඟ කටයුතු කරන මේ සංවිධානය ඔවුන්ගේ දරුවන්ට අවශ්‍ය සම්පත් හා වැඩසටහන් සොයා ගනී. “මගේ ජීවිතයේ වෙනත් කිසිම කාලයකට වඩා තනිකඩ මවක් ලෙස මම ගෙවූ වසරවල් ගැන මම ප්‍රමෝදයට පත්වෙනවා,” ඒ කාලය සහ ඇය කළ වැඩ ගැන රෝලිං පැවසුවා.
එක්සත් රාජධානියේ 2016 මාර්තු දිනය සඳහා (එය මාර්තු මාසයේදී සිදු වේ) ඇය ට්වීට් ගිණුමේ සටහන් කළාය: “එක්සත් රාජධානියේ අද මව්වරුන්ගේ දිනය. ඔබේ අම්මා මෙහි සත්කාර ගන්න නොසිටින්නේ නම්, ඇය ඔබේ කොටසක් වන නිසා ඔබ ඇය වෙනුවෙන් හොඳ දෙයක් කරන්න.
07.)හොන්ලූන්
ජෙන්ගිස් ඛාන්ගේ මව ලෙස ප්‍රසිද්ධියක් උසුලන ඇය පැහැරගෙන යාම, වැන්දඹුභාවය සහ නෙරපා හැරීමෙන් බේරී, ලෝකය මෙතෙක් දැන සිටි විශාලතම අධිරාජ්‍යයන්ගෙන් එකක මව සහ උපදේශකවරිය බවට පත්විය. ඇයගේ පළමු විවාහය සිදුවන අවස්ථාවේදී, සුළු වංශයක ප්‍රධානියා වූ යෙසුකේ විසින් ඇයව පැහැර ගනු ලැබීය. (පුරාවෘත්තයට අනුව ඇය ඇගේ කමිසය ගලවා සැමියාට විසි කර, “ඔබේ ජීවිතය සඳහා පියාසර කරන්න, ඔබ ජීවත්ව සිටියදී මගේ මතකයේ සුවඳ තබා ගන්න”) අන්තිමට ඇයව අල්ලා ගත් තැනැත්තා සමඟ විවාහ වීමට බල කෙරුනි. අවුරුදු කිහිපයකට පසු යෙසුඛෙයි සහ දරුවන් මරා දැමූ අතර හොලූන් සහ ඇගේ ඉතිරි වුන කුඩා දරුවන් වංශයෙන් පන්නා දැමූවා.
මොන්ගෝලියාවේ පඩිපෙළ් ගානේ ජීවත් වී ආහාරයට ගත හැකි ඕනෑම දෙයක් ආහාරයට ගෙන යන්තම් දිවි ගලවා ගැනීමට ඔවුන්ට සිදුවිය. අවසානයේදී, යසුඛෙයි සමඟ සිටින ඇගේ එක් දරුවෙකු වන ජෙන්ගිස් ඛාන් මහා ජයග්‍රාහකයෙකු බවට පත්වනු ඇත. ජෙන්ගිස් ඛාන්, ෆ්‍රෑන්ක් මැක්ලින්ට අනුව: ඔහුගේ ජයග්‍රහණ, ඔහුගේ අධිරාජ්‍යය, ඔහුගේ උරුමය, හොංලූන් දැනගත් විට, ජෙන්ගිස් තම සහෝදරයාව රාජද්‍රෝහී චෝදනාවකට මරා දැමීමට සැලසුම් කරමින් සිටියේය. එය ක්‍රියාත්මක නොවූ විට, ” හෝලුන් කෝප වී, ඛාන් ළඟට ගොස්, තම සහෝදරයාව ඝාතනය කිරීමට සිතීම ගැන ඛාන්ට තරයේ තරවටු කළා. ජෙන්ගිස් ඇයව ඔසවා, තම මව කෙරෙහි ඇති ආදරය හා ගෞරවය නිසා ඔහු එම වරප්‍රසාදය තම සහෝදරයාට ලබා දෙන බව පැවසුවා”.
08.)කැන්ඩි ලයිට්නර්
1980 දී 13 හැවිරිදි කැන්ඩි ලයිට්නර් නිවුන් දියණියන්ගෙන් එක් අයෙකු වන කැරීව බීමත් රියැදුරෙක් මරා දැම්මා. බීමතින් රිය පැදවීම සම්බන්ධයෙන් රියදුරුට කලින් වැරදි පැවති අතර දින දෙකකට පෙර වෙනත් පහරදීමක් සම්බන්ධයෙන් ඔහුව අත්අඩංගුවට ගෙන තිබේ. මාස කිහිපයක් ඇතුළත බීමතින් රිය පැදවීම නැවැත්වීමට, දැඩි නීති සම්පාදනය කිරීමට සහ බීමත් රියැදුරන්ගේ වින්දිතයින්ට උපකාර කිරීම සඳහා ලයිට්නර් මදර්ස් එගයින්ස්ට් බේබදු රිය පැදවීම (MADD) ආරම්භ කළේය. දැනුවත් කිරීම සහ නීති සම්මත කිරීම සඳහා වූ සිය කාර්යයන් තුළින් MADD සිය දහස් ගණනකගේ ජීවිත බේරා ගැනීමට උපකාරී වී තිබේ.
09.)වරිස් ඩිරී
1970 දී ඇයට වයස අවුරුදු 5 දී, වරිස් ඩිරී සිය සෝමාලියාවේ නිවසේදී කාන්තා ලිංගික විකෘතිතාවයට ගොදුරු වූවා. වයස අවුරුදු 13 දී ඇගේ දෙමව්පියන් ඇයව අවුරුදු හැට ගණන්වල පුරුෂයෙකු සමඟ විවාහ කළා. ඇය නිවසින් පලා ගොස් අවසානයේ ලන්ඩනයට පැමිණියාය. ඇය සාර්ථක නිරූපිකාවක් බවට පත් වුවද (1987 ජේම්ස් බොන්ඩ් චිත්‍රපටයක පවා පෙනී සිටියාය) 1997 දී නිරූපණ ශිල්පයෙන් විශ්‍රාම ගත්තා. ඇය කාන්තා ලිංගික අවයව වලට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා කාලය කැප කළාය. එක්සත් ජාතීන්ගේ විශේෂ තානාපතිවරියක ලෙස ඇය කළ සේවය තුළින්.
ඇය ලොව පුරා කාන්තා ලිංගික විකෘතිතාවයට එරෙහිව සටන් කරන ඩෙසර්ට් ෆ්ලවර් නමින් සංවිධානයක් ආරම්භ කළාය. දරුවන් හතර දෙනෙකුගේ මවක් ලෙස ඇය හාපර්ස් බසාර් වෙත පැවසුවේ කාන්තා ලිංගේන්ද්‍රිය විකෘති කිරීම කාන්තාවන්ගේ ප්‍රශ්නයක් පමණක් නොවන බවයි: “සෑම අධ්‍යාපනයක්ම ආරම්භ වන්නේ අම්මාගෙන්. අපි අපේ පුතුන්ට උගන්වන දේ ගැන නැවත සිතා බැලිය යුතුයි. එය වඩාත්ම වැදගත් දෙයයි.”
10.)ඉන්දිරා ගාන්ධි
ඉන්දියාවේ පළමු කාන්තා අග්‍රාමාත්‍යවරිය ලෙස ඉන්දිරා ගාන්ධි (1917-1984) ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ස්ථාපිත කිරීමට සහ ආහාර හිඟය මැඩපැවැත්වීම සඳහා රැකියා උත්පාදනය කිරීමට කටයුතු කළා. ඉන්දියාවේ හරිත විප්ලවයට ඇය වගකිව යුතු අතර එමඟින් රට ස්වයංපෝෂිත වූ අතර තවදුරටත් රට ස්වයංපෝෂිත වූ අතර ආනයනික ධාන්‍ය මත තවදුරටත් රඳා නොසිටියා.
“අධ්‍යාපනය යනු විමුක්තිදායක බලවේගයක් වන අතර අපේ යුගයේ එය ප්‍රජාතන්ත්‍රීයකරණ බලවේගයක් වන අතර කුලයේ හා පංතියේ බාධක කපා හැරීම, උපත සහ වෙනත් තත්වයන් මගින් පනවා ඇති අසමානතාවයන් දුරු කිරීම” යනුවෙන් ඇය ප්‍රසිද්ධියේ ප්‍රකාශ කළාය. ඇයගේ පුතුන් දෙදෙනා වන රජීව් සහ සංජේ ගාන්ධි යන මහත්වරුන් හමුදා රාජකාරියේ යෙදී සිටියා. රජීව් ඉන්දියාවේ අගමැති ධුරයට පත්වූයේ 1984 දී ඔහුගේ මවඝාතනය කිරීමෙන් පසුව ය.
11.)ඇන්-මාරී
නීති මහාචාර්යවරයකු හා ශාස්ත්‍රීය පීඨාධිපතිවරියක ලෙස සේවය කිරීමෙන් පසු එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවේ ප්‍රතිපත්ති සැලසුම් අධ්‍යක්ෂක ලෙස සේවය කළ පළමු කාන්තාව ඈන් මාරි ස්ලෝටර් (උපත 1958) ය. 2012 දී ඇය අත්ලාන්තික් සඟරාව සඳහා ජනප්‍රිය ලිපියක් ලිවීය. එය තමා “කාන්තාවන්ට තවමත් සියල්ල තිබිය නොහැක්කේ ඇයි” යනුවෙනි. ඇය මානසික ආතතියෙන් පෙළෙන රජයේ රැකියාවෙන් ඉවත්වීමට ගත් තීරණය ගැන සාකච්ඡා කළාය.
එවිට ඇයට නිවසට සමීප විය හැකි අතර ඇගේ තරුණ වියේ පුතුන් දෙදෙනා ගැන වඩාත් සැලකිලිමත් විය හැකි යැයි කීවා. මවුවරුන් රැකියාව හා ගෘහ ජීවිතය සමතුලිත කරන්නේ කෙසේද යන්න සහ වැඩ කරන මව්වරුන්ට වඩාත් හොඳ පහසුකම් සැලසීම සඳහා සමාජය හා සේවා ස්ථානය වෙනස් විය යුතු ආකාරය පිළිබඳ ජාතික සාකච්ඡාවක් ඇගේ ලිපියෙන් ආරම්භ විය.
12.)එලිසබෙත් කේඩි ස්ටැන්ටන්
එලිසබෙත් කැඩි ස්ටැන්ටන් (1815-1902) කාන්තා ඡන්ද අයිතිය සහ අහෝසි කිරීමට එරෙහි ව්‍යාපාරවල ප්‍රමුඛයා වූවාය. ඇය සුසාන් බී ඇන්තනි සමඟ ජාතික කාන්තා ඡන්ද අයිතිය පිළිබඳ සංගමය පිහිටුවීමට කටයුතු කළාය. විශ්වීය ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම පිළිබඳ ලිපි ලිවීමට හා දේශනවලට අමතරව ස්ටැන්ටන් ගැහැණු ළමයින්ගේ අධ්‍යාපනයට සහාය වූ අතර ඇගේම දියණියන් වස්සාර් සහ කොලොම්බියා විද්‍යාලයන්ට ගියා.
13.)ඩනා සුස්කින්
තිදරු මවක් වන වෛද්‍ය ඩනා සුස්කින්ඩ් චිකාගෝ විශ්ව විද්‍යාලයේ ළමා ශල්‍ය වෛද්‍යවරියකි. ඇය තම ළදරුවන් සමඟ නිතර කථා කිරීමට දෙමාපියන් දිරිමත් කිරීම සඳහා “වචන මිලියන තිහක්” වැඩසටහන ආරම්භ කළා. ඇයගේ පර්යේෂණ මත පදනම්ව, දරුවෙකුගේ ජීවිතයේ පළමු වසර තුන තුළ කථා කිරීම හා මැදිහත් වීම එම දරුවාගේ මොළයේ වර්ධනය හා සංවර්ධනය කෙරෙහි ඇති වැදගත්කම පිළිබඳව දෙමාපියන් දැනුවත් කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි.
14.)නැන්සි එඩිසන්
නැන්සි එඩිසන්ගේ දරුවන් හත්දෙනාගෙන් බාලයා වූයේ තෝමස් ඇල්වා එඩිසන් ය. ඔහුගේ මවගේ ගුණධර්ම පිළිබඳ සමහර කථා බොහෝ දුරට අතිශයෝක්තියට නංවා තිබුණත් අපි දන්නවා ඔහුගේ අධ්‍යාපනය අත්හරිනවා වෙනුවට, නැන්සි එඩිසන්ව තම ගුරුවරයා “අතිරේක” (එනම් මානසික රෝගී හෝ අකාර්යක්ෂම) යැයි සැලකීමෙන් පසු තම පුතු ගෙදර තබා උගන්වන්න ඇය තීරණය කළාය.
ඉගෙනීමේ ආබාධය හැදෑරීමට හෝ තේරුම් ගැනීමට පෙර කාලයකදී ඩිස්ලෙක්සිස් රෝගයට ගොදුරු වූ එඩිසන් ඇය ගැන මෙසේ පැවසුවා. “මගේ අම්මා තමයි මාව හැදුවේ. ඇයට, මා ගැන විශ්වාසයි, මට යමක් ඇති බව දැනුණා. බලාපොරොත්තු සුන් නොකළ යුතු කෙනෙකු වෙනුවෙන් ජීවත් වන්න. ”
15.)ජුලී ඇන්ඩෘස්
මේරි පොපින්ස් සහ මරියා වොන් ට්‍රැප් (පරම්පරා ගණනාවක දරුවන් සඳහා විවිධ වර්ගයේ මවුවරුන් දෙදෙනෙකු) ලෙස ඇයගේ චිත්‍රපට චරිතවල ඔබ දැන සිටියත් ඩේම් ජුලී ඇන්ඩෘස් (උපත 1935) ඇය කතුවරියකි. ඇන්ඩෘස් ඇගේ දියණිය වන එමා වෝල්ටන් හැමිල්ටන් සමඟ ද “වෙරි ෆෙයරි ප්‍රින්සස්” ළමා පොත් මාලාව ලියයි. හැමිල්ටන් ටුඩේට පැවසුවේ ඇගේ මව ස්ථීර, ආරක්ෂිත සහ කාර්යබහුල කාලසටහනක් තිබියදීත්, “අපි පාසැලට යාමට පෙර උදේ 5 ට බිත්තර සාදා දෙනව” කියාය. ඇන්ඩෘස් සෑම ආකාරයකින්ම ප්රායෝගිකව පරිපූර්ණයි.
16.)ලූ ෂියෝයිං
ලූ ෂියෝයිං යනු චීනයේ ජින්හුවා හි කුණු කූඩයට විසි කර සිටි එ් ආධාරයෙන් ජීවත් වුන දුප්පත් නූගත් කාන්තාවකි. නමුත් 1972 සිට ඇය කුණු කූඩයෙන් සොයාගත් ළදරුවන් 30 දෙනෙකු දරුකමට හදාගෙන බේරා ගත්තා. සංස්කෘතික විප්ලවයේ (පසුව චීනයේ එක් දරු ප්‍රතිපත්තියක්) ඇති වූ අවුල් සහගත තත්වය සහ විශේෂයෙන් ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල දරිද්‍රතාවය නිසා සමහර දෙමව්පියන් තම අනවශ්‍ය ළදරුවන් කුණු කසළට දැමූහ.
“මේ දරුවන්ට ආදරය හා රැකවරණය අවශ්‍යයි. ඔවුන් සියල්ලෝම වටිනා මිනිස් ජීවිත” යැයි ළදරුවන් බේරා ගැනීමට පටන් ගන්නා අවස්ථාවේ එක් ජීව විද්‍යාත්මක දියණියක් සිටි ෂියෝයිං 2012 දී මාධ්‍යයට එසේ පැවසීය. “මිනිසුන්ට එවැනි අවදානමට ලක්විය හැකි දරුවෙකු වීදිවල හැර යා හැක්කේ කෙසේදැයි මට තේරෙන්නේ නැත.
17.)ඩයනා කුමරිය
ඩයනා, වේල්සයෙ කුමරිය (1961-1997) ළමා රෝහල්වලට ආධාර කරන පුණ්‍යායතන සමඟ වැඩ කිරීමට සහ 90 දශකයේ සැලකිය යුතු ගැටළුවක් වූ බිම් බෝම්බ පිළිබඳ දැනුවත් කිරීම සහ සටන් කිරීමට රාජකීය චරිතයක් ලෙස ඇයගේ තත්වය භාවිතා කළා. 1997 දී ඇය මිය යන විට ඇගේ පුතුන් වයස අවුරුදු 15 සහ 12 විය. ඇගේ උරුමය මානුෂීයත්වයේ එකකි. ඇගේ වැඩිමහල් පුත්, විලියම් කුමරු, ළමා පුණ්‍යායතනයක රාජකීය අනුග්‍රාහකයා බවට පත්විය. මව් වරුන්ගෙ දිනය ගැන අදහස් දක්වමින් ඔහු මෙසේ පැවසුවා “මවගේ දිනය වැනි දිනයක මටත් හිස් බවක් දැනුණා.”
18.)එර්මා බොම්බෙක්
හාස්‍ය ලේඛක අර්මා බොම්බෙක් (1927- 1996) මිඩ්වෙස්ට්හි ගෘහණියක් ලෙස ජීවිතය පිළිබඳ පොත් සහ ව්‍යාපාර පුවත්පත් තීරු ලිපි ලිවීය. තම දරුකමට හදාගත් දියණිය සහ ජීව විද්‍යාත්මක පුතුන් දෙදෙනා සමඟ ඇය ලද අත්දැකීම් වලින් ආශ්වාදයක් ලබා ගත් ඇය, කතන්දර පැවසූ අතර, ගෙදර දොරේ වැඩකටයුතු පිළිබඳ විවාදාත්මක අදහස් ඉදිරිපත් කළා. ඇගේ තියුණු බුද්ධිමත් විහිළු වලින් යමෙකු උපකල්පනය කළ හැකි පරිදි, ඇය තම දරුවන්ව ස්වාධීනව හා උද්‍යෝගිමත් ලෙස හැදුවා. “ඇය අනෙක් මිනිසුන් තමන් මෙන් ශක්තිමත් වෙනවාට කැමතියි. ඇත්තටම ඇය මිනිසුන්ට ඉතා විශාල ප්‍රතිරූපයක් ” ඇගේ දියණිය බෙට්සි පැවසුවා.
19.)තෙරේසා කචින්ඩමොටෝ
මලාවි අධිපතිනියෙකු ලෙස තෙරේසා කචින්ඩමොටෝ මලාවියානු ජාතිකයින් 900,000 කට ආසන්න පිරිසකගේ මුලසුන හොබවයි. දුප්පත් දෙමව්පියන් තම දරුවන් පෝෂණය කිරීමට වෙහෙසෙන හෙයින්, මලාවිහි ඉහළ ළමා විවාහ අනුපාතයක් ඇති අතර ගැහැනු ළමයින් දෙදෙනෙකුගෙන් එක් අයෙක් වයස අවුරුදු 18 ට පෙර විවාහ වී සිටී. ළමා විවාහවල අන්තරායන් (එච්.අයි.වී ඇතුළුව) සහ ගැහැණු ළමයින් හා පිරිමි ළමයින් සඳහා අධ්‍යාපනයේ ප්‍රතිලාභ පිළිබඳව මලාවියානු ජාතිකයින් සමඟ කතා කිරීමට රැස්වීම් සංවිධානය කරයි.
තමාට පිරිමි ළමයින් පස්දෙනෙකු සිටින විට ගැහැනු ළමයින් ඇති දැඩි කරන්නේ කෙසේදැයි පවුල්වලට පැවසීම නිසා ඇයට පසුබෑමක් ලැබුණද, සංස්කෘතික ලිංගික ආරම්භක චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර අවසන් කිරීමටද ඇය ක්‍රියා කරයි. එහිදී තරුණියකගේ දෙමව්පියන් විසින් වැඩිහිටි පුරුෂයෙකුට ලිංගිකව හැසිරෙන ආකාරය “ඉගැන්වීමට” ගෙවන අතර, ඇය මලාවි හි ඩෙඩ්සා දිස්ත්‍රික්කයේ විවාහයේ නීත්‍යානුකූල වයස 21 දක්වා වැඩි කිරීමට උත්සාහ කරයි.
20.)ඇන්ජලිනා ජොලි
ඇන්ජලිනා ජොලි සරණාගතයින්ට සහ අධ්‍යාපනයට සහාය වන ඇගේ මානුෂීය සේවය නිසා, ඔස්කාර් සම්මානලාභී නිළි ඇන්ජලිනා ජොලි ඇගේ සිනමා භූමිකාවන් සඳහා මෙන්ම ඇයගේ පුණ්‍ය කටයුතු සඳහා ද ප්‍රසිද්ධියක් උසුලයි. 2000 දී කාම්බෝජයේ ලාරා ක්‍රොෆ්ට්: ටොම්බ් රයිඩර් චිත්‍රපටයේ රූගත කිරීමේදී ජොලි ප්‍රථම වරට සරණාගතයින් සහ අවතැන්වූවන් සඳහා වූ මානුෂීය කටයුතු සඳහා සම්බන්ධ විය.
ඇය සැමියා වන බ්‍රැඩ් පිට් සමඟ ඇගේ ජීව විද්‍යාත්මක දරුවන් තිදෙනාට අමතරව ඉතියෝපියාවෙන් පුතෙකු හදා වඩා ගන්න ගත් අතර අවසානයේ වියට්නාමයේ දරුවන් ද හදා වඩා ගත්තාය. එක්සත් ජාතීන්ගේ සුහද තානාපතිවරියක ලෙස ඇය රටවල් 30 කට අධික සංඛ්‍යාවක සංචාරය කර ඇතත් බ්‍රැඩ් පිට් වෝල් ස්ට්‍රීට් ජර්නලයට පැවසුවේ ඇයට නිවාඩු දිනයක් ඇති විට, “ඇය කරන පළමු දෙය නැගිට ළමයින් පිටතට ගෙන යාමයි. දවසේ වැදගත්ම ‘කළ යුතු දේ’ වේ. ඇය කෙතරම් වෙහෙසට පත්ව සිටියත්, ඇය සෑම කෙනෙකුටම විනෝද චාරිකා සැලසුම් කරයි.
21.)මේරි කේ ඒෂ් (1918-2001)
1963 දී මේරි කේ ආලේපන ආරම්භ කරන විට ඇගේ වයස අවුරුදු 45 ක් වූ අතර එතැන් සිට එය ඩොලර් බිලියනයක ආලේපන සමාගමක් බවට පත්ව ඇත. තනිකඩ මවක් ලෙස ඇය තම දරුවන් තිදෙනාට සහය දැක්වීම සඳහා ගෘහ නිෂ්පාදන සමාගමක විකුණුම්වල වැඩ කරමින් සිටියද ඇය ඉහළම විකුණුම් අධ්‍යක්ෂවරියක වුවද, ඇය නැවත නැවතත් උසස්වීම් සඳහා යොමු විය. ඒෂ් ඇයගේ නම් තැබීමේ සමාගමක් දියත් කරන විට එම කුසලතා ඇය සමඟ රැගෙන ගිය අතර, ලක්ෂ සංඛ්‍යාත කාන්තාවන්ට තමන්ගේම වේලාවට විකුණුම් උපදේශකවරුන් ලෙස වැඩ කිරීමට අවස්ථාව ලබා දීමට ඇය කටයුතු කළා.
22.)මේරි මැක්ස්වෙල් ගේට්ස්
බිල් ගේට්ස්ගේ මව මේරි මැක්ස්වෙල් ගේට්ස් (1929-1994) සියැටල් හි සංස්ථා සහ ලාභ නොලබන සංවිධාන සඳහා අධ්‍යක්ෂ මණ්ඩලයේ සේවය කළා. මෙහෙයුම් පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා මයික්‍රොසොෆ්ට් සේවයට බඳවා ගැනීමට ඇය අයි.බී.එම් හි නායකයින්ට ඒත්තු ගැන්වීමට උදව් කළ අතර, එම කොන්ත්‍රාත්තුව අනුගමනය කරමින් මයික්‍රොසොෆ්ට් දැවැන්ත සාර්ථකත්වයක් අත්කර ගත්තේය. නමුත් වඩා වැදගත් දෙය නම්, ගේට්ස් තම පුතුට පරිත්‍යාගශීලිත්වය කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමට දිරිගැන්වූ අතර, ඔහුගේ සාර්ථකත්වයේ ප්‍රතිඵල දැන් ලෝක ව්‍යාප්ත හේතූන් සඳහා දායක වී ඇත්තේ ඒ හේතුවෙනි. 2015 වන විට, මැලේරියාව, එච්.අයි.වී, පෝලියෝ සහ දුර්වල සනීපාරක්ෂාව සමඟ සටන් කිරීමට සහ වැඩිදියුණු කිරීමට බිල් සහ මෙලින්ඩා ගේට්ස් පදනම ඩොලර් බිලියන ගණනක් ලබා දී ඇත.
23.)ඇල්බට් කිං කනිෂ්
මාටින් ලූතර් කිංගේ මව, ඇල්බර්ටා විලියම්ස් කිං (1904-1974) ඉන්ද්‍රිය වාදනය කර ඇට්ලන්ටාහි එබෙනෙසර් බැප්ටිස්ට් පල්ලියේ ගායනා කණ්ඩායම ආරම්භ කළ අතර, ඇය කාන්තා කණ්ඩායම් වන NAACP සහ YWCA සමඟ සම්බන්ධ විය. එම්එල්කේ කනිෂ් සිය ස්වයං චරිතාපදානයේ ලියා ඇති පරිදි, ඇය තම දරුවන් තිදෙනා නිරෝගී ආත්ම ගෞරවයකින් යුතුව ඇති දැඩි කිරීමට සූදානම් වූ අතර, ඔවුන් දිනපතා දකින වෙන්වීම හුදෙක් “ස්වාභාවික පිළිවෙලකට වඩා සමාජ තත්වයක්” බව ඔවුන්ට ඉගැන්වූවා. ඇය පැහැදිලිවම කියා සිටියේ ඇය මෙම ක්‍රමයට විරුද්ධ බවත් “මා කිසි විටෙකත් පහත් තත්වයකට පත්වීමට ඉඩ නොදෙන බවත්ය”. මේ අවස්ථාවේදී ඇගේ අත්වල සිටින කුඩා පිරිමි ළමයා වසර ගණනාවකට පසු අරගලයට සම්බන්ධ වනු ඇතැයි මව දැන සිටියේ නැත. 1974 දී, ඇගේ පුතා මෙම්ෆිස්හිදී ඝාතනය කර වසර හයකට පසු, ඇල්බර්ටා කිං ඇගේ පල්ලියේදී ඇගේ අවයවයට වෙඩි තබා ඝාතනය කරන ලදී.
24.)ජූලියා වෝඩ් හෝවේ
1870 දී ලේඛිකාවක් වන ජූලියා වෝඩ් හෝව් (1819-1910, “ජනරජයේ සටන ගීතය” ලිවීම සඳහා වඩාත් ප්‍රසිද්ධියක් උසුලයි. “මව්වරුන්ගේ දින ප්‍රකාශය” ලෙසද හැඳින්වෙන මෙම අභියාචනය සාමයට සහයෝගය දැක්වීමට එක්වන ලෙස කාන්තාවන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියා. ස්වාමිපුරුෂයන් හා පුතුන් යුද්ධයෙන් අහිමි වූ කාන්තාවන් යුද්ධය නැවැත්වීමට වගකිව යුතු යැයි හෝවේ සැලකීය. ඇයට දරුවන් හයදෙනෙකු සිටියද, හොවේ රචනා ලිවීමට සහ සාමය සඳහා වාර්ෂික මව්වරුන්ගේ දිනයක් සඳහා පෙළපාලි සංවිධානය කිරීමට කාලය මිඩංගු කළාය.
25.)ඇන් ජාවිස්
ඇන් ජාර්විස් (1832-1905) මෙම මව් වරුන්ගේ දින ව්‍යාපාරයට ආභාෂය ලබා දුන් අතර අවසානයේදී මව්වරුන්ගේ දිනය ජාතික නිවාඩු දිනයක් බවට පත් කළා. ඇගේ ළදරුවන්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් රෝගවලින් මිය ගිය පසු ඇගේ දරුවන් 13 දෙනාගෙන් හතර දෙනෙක් පමණක් වැඩිහිටිභාවයට පත්ව සිටිනවා. ඇයට අවශ්‍ය වූයේ වෙනත් මව්වරුන්ට උපකාර කිරීමට ය. වෛද්‍ය සත්කාර සැපයීම, ඖෂධ සඳහා මුදල් රැස් කිරීම සහ දුප්පත් මව්වරුන්ගේ සනීපාරක්ෂක තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා ඇය දැන් බටහිර වර්ජිනියාවේ පිහිටි මව්වරුන්ගේ දින වැඩ සමාජ සංවිධානය කළා.
ඇගේ මරණයෙන් පසු, ජාවිස්ගේ දියණිය ඇනා ජාවිස් මවගේ දිනයට සමගාමීව ලිපි ලිවීමෙන් හා දේශන පැවැත්වීමෙන් මවගේ වැඩ කටයුතු අතහැර දැමූ අතර ජනාධිපති වුඩ්‍රෝ විල්සන් 1914 දී මව්වරුන්ගේ දිනය ජාතික නිවාඩු දිනයක් ලෙස නම් කරන ලදි. උත්ප‍්‍රාසාත්මක ලෙස, ජාවිස් කිසි විටෙකත් මවක් නොවීය. මල්, චොකලට් සහ සුබ පැතුම් පත් සමාගම් තම මූල්‍යමය වාසි තකා මව්වරුන්ගේ දිනය සූරාකන ආකාරය ගැන ඇය භීතියට පත්විය. ජාවිස් මවගේ දිනය වර්ජනය කරන ලෙස ඉල්ලා සිටි අතර නිවාඩු දිනය වාණිජකරණය කළ සමාගම්වලට එරෙහිව නඩු පැවරීමට ද උත්සාහ කළා. එහෙත් වාණිජමය අංශය කිසි විටෙකත් අතුරුදහන් නොවුනත්, මව්වරුන් අගය කිරීමේ හැඟීම සහ ඔවුන් කරන සියලු වැඩ කටයුතු දිගටම පැවතුනි.
උපුටා ගැනීමකි...
0 comments:
Post a Comment