මීට අවුරුදු හැත්තෑවකට පෙර කොලරාඩෝ හි ගොවියෙකු කුකුළෙකුගේ හිස ගසා දැමූ අතර ඒ කුකුළා මැරුනෙ නෑ. මේ නිසා එම කුකුළා මයික් නමින් ප්‍රසිද්ධියට පත්වුනා විතරක් නෙමේ මාස 18 ක් ජීවත් වුනා. නමුත් ඔහු මෙතරම් කාලයක් හිසක් නොමැතිව ජීවත් වූයේ කෙසේදැයි ක්‍රිස් ස්ටෝකල් වෝකර් අසයි.1945 සැප්තැම්බර් 10 වන දින කොලොරාඩෝ හි උටා වල පිහිටි ඔවුන්ගේ ගොවිපොළේ දී ලොයිඩ් ඔල්සන් සහ ඔහුගේ බිරිඳ ක්ලාරා කුකුළන් මරනු ලැබුවා. ඔල්සන් කුරුල්ලන්ව මරන අතර ඔහුගේ බිරිඳ කුකුළු මස් පිරිසිදු කරයි. නමුත් එදින ඔල්සන්ගේ සතුන් 40 ක් හෝ 50 න් එකෙක් අනෙක් උන් මෙන් හැසිරුණේ නැත.
“එකෙකු අවසානයට, තවමත් ජීවතුන් අතර සිට, නැගිට ඇවිදගෙන යමින් සිටියා” යනුවෙන් මෙම යුවළගේ මුනුබුරා වන ට්‍රෝයි වෝටර්ස් පවසයි. කුකුළු මස් නැත්තම් හිස නැති කුකුළා දිව්වා, නතර වුණේ නැහැ.මස් ටික රෑ ගොවිපොළේ ආලින්දයේ පැරණි ඇපල් පෙට්ටියක තබන ලද අතර, පසුදා උදෑසන ලොයිඩ් ඔල්සන් අවදි වූ විට, සිදුවූයේ කුමක්දැයි බැලීමට ඔහු පිටතට ගියා. වෝටර්ස් පවසන්නේ “නපුරු සතා තවමත් ජීවතුන් අතර සිටි” බවයි. “එය අපේ අමුතු පවුල් ඉතිහාසයේ කොටසක්” යැයි ඔහුගේ බිරිඳ ක්‍රිස්ටා වෝටර්ස් පවසයි.
වෝටර්ස් මේ කතාව ඇසුවේ කුඩා පිරිමි ළමයෙකු ලෙස ඉන්න විට ය. ඔහුගේ සීයා තම දෙමව්පියන්ගේ නිවසේ පදිංචියට පැමිණියා. දෙදෙනාට යාබද නිදන කාමර තිබූ අතර බොහෝ විට නින්ද නොයන සීයා පැය ගණනක් කතා කරමින් සිටියා.”ඔහු වෙළඳපොලේ විකිණීම සඳහා කුකුළු මස් නගරයට ගෙන ගියා,” වෝටර්ස් පවසයි. “ඔහු මෙම කුකුළා ද රැගෙන ගියා. ඒ සඳහා ඔහු අශ්වයා සහ කරත්තය භාවිතා කරමින් සිටියේය. ඔහු මස් කරත්තයට දමා කුකුළු මස් රැගෙන ඔහු මිනිසුන් සමඟ ඔට්ටු ඇල්ලීමට පටන් ගත්තා “. එයින් මේ ආශ්චර්යමත් හිස නැති කුරුල්ලා ගැන උටා වටා පැතිර ගියේය.
ප්‍රාදේශීය පුවත්පත ඕල්සන් සමඟ සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් සඳහා වාර්තාකරුවෙකු යවා ඇති අතර සති දෙකකට පසු හෝප් වේඩ් නම් සයිඩ් ෂෝ ප්‍රවර්ධකයෙකු උටාහි සෝල්ට් ලේක් නගරයේ සිට සැතපුම් 300 ක් පමණ දුරින් පිහිටි ගොවිපළට ගමන් කළේය. ඔහුට සරල යෝජනාවක් තිබුණි. ඒ තමා කුකුළු මස් සයිඩ් ෂෝ එකට ගෙන යන්න – ඔවුන්ට යම් මුදලක් උපයා ගත හැකිය. කියලා.
“එවකට 1940 ගණන් වලදී ඔවුන්ට කුඩා ගොවිපලක් තිබූ අතර ඔවුන් එය දියුණු කර ගන්න උත්සාහ කරමිනුයි සිටියේ,” වෝටර්ස් පවසයි.
මුලින්ම ඔවුන් සෝල්ට් ලේක් සිට සහ උටා විශ්ව විද්‍යාලය වෙත ගියා. කටකතා වලට අනුව විශ්වවිද්‍යාල විද්‍යාඥයන් වෙනත් කුකුළන්ගේ හිස් ශල්‍යකර්මයෙන් ඉවත් කර තිබේ. ආශ්චර්යමත් මයික් ද හිස නැති කුකුළා පිළිබඳ කතාව ගැන ලයිෆ් සඟරාව පුදුමයට පත් වූයේ මෙතැනදීය – ඔහු මේ වන විට හෝප් වේඩ් විසින් හංවඩු ගසා ඇත. ඉන්පසු ලොයිඩ්, ක්ලාරා සහ මයික් එක්සත් ජනපද සංචාරයක් ආරම්භ කළා.අද දින වෝටර්ස් සුරක්ෂිතව තබා ඇති සීරීම් පොතක ක්ලාරා විසින් කුරුල්ලගේ ගමන් සටහන් ප්‍රවේශමෙන් ලේඛනගත කරන ලදී. රට පුරා වෙසෙන ජනයා ඔවුන්ට මේ ගැනලිපි ලියා ඇත. සමහර ලිපිවල ධනාත්මක අදහස් කිසිවකි තිබුනේ නෑ.
එක් අයෙක් ඕල්සෙන්ස් නාසීන් හා සසඳන විට ඇලස්කාවේ තවත් අයෙක් මයික්ගේ කකුල් දෙක වෙනුවට ලී කකුලක් මාරු කරන ලෙස ඉල්ලා සිටියේය. සමහරුන් ආමන්ත්‍රණය කරනු ලැබුවේ “කොලරාඩෝ හි හිස නැති කුකුළු මස් හිමිකරුවන්” පමණක් වන අතර තවමත් පවුලේ ගොවිපොළට යන මාර්ගය සොයාගෙන ඇත. ආරම්භක සංචාරයෙන් පසුව, ඕල්සෙන්ස් විසින් 1947 වසන්තයේ දී ව්‍යසනය සිදු වූ ඇරිසෝනා හි ෆීනික්ස් වෙත මයික් හෙඩ්ලස් චිකන් රැගෙන ගියේය. “කුකුළා මිය ගියේ ෆීනික්ස් හිදිය,” වෝටර්ස් පවසයි.කුකුළෙකුගේ හිස කපා දැමූ විට කුමක් සිදුවේද? හිස ගසා දැමීම නිසා ශරීරයේ සෙසු කොටස් වලින් මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වය නැති කරයි, නමුත් කෙටි කාලයක් සඳහා කොඳු ඇට පෙළේ පරිපථවල තවමත් ඉතිරිව ඇති ඔක්සිජන් පවතී. මොළයෙන් ආදානයකින් තොරව මෙම පරිපථ ස්වයංසිද්ධව ක්‍රියාතමක වීම ආරම්භ වේ.
නිව්කාසල් විශ්ව විද්‍යාලයේ ආචාර්ය ටොම් ස්මල්ඩර්ස් පවසන්නේ “නියුරෝන ක්‍රියාකාරී වන අතර කකුල් චලනය වීමට පටන් ගනී. සාමාන්‍යයෙන් මෙය සිදු වූ විට කුකුළු මස් වැතිර සිටින නමුත් දුර්ලභ අවස්ථාවන්හිදී නියුරෝන ධාවනය වේ. ඒ නිසා “කුකුළු මස් ඇත්ත වශයෙන්ම ටික වේලාවක් දුවනු ඇත,” ස්මල්ඩර්ස් පවසයි. “නමුත් ඒ මාස 18 ක් සඳහා නොවේ, විනාඩි 15 ක් හෝ ඊට වැඩි කාලයක්.”ඕල්සෙන්ස් විසින් මයික්ට (හිස නැති කුකුළාගේ නම) දියර ආහාර හා ජලය ලබා දුන්නා.
ඔවුන් උදව් කළ තවත් වැදගත් ශාරීරික කාර්යයක් වූයේ කුකුළාගේ උගුරෙන් ශ්ලේෂ්මල ඉවත් කිරීමයි. ඕල්සෙන්ස්ලා කුකුළාව පෝෂණය කළ අතර සිරින්ජයකින් ඔහුගේ උගුර පිරිසිදු කළා. මයික් මිය ගිය රාත්‍රියේ කුරුල්ලාගේ හුස්ම හිරවීමේ ශබ්දය නිසා ඔවුන් සිටි කාමරයෙන් අවදි වී ආවා.ඔවුන් සිරින්ජය සොයන විට ඔවුන් එය පැත්තක තබා ඇති බව වටහා ගත් අතර ඔවුන්ට විකල්පයක් සොයා ගැනීමට පෙර මයික් කුකුළාගේ හුස්ම හිර විය.
“වසර ගණනාවක් තිස්සේ කුකුළු මස් සයිඩ් ෂෝ පිරිමි ළමයෙකුට විකුණා ඇති බව ඔහු කියා සිටියා .” “කුකුළා මිය යාමට වසර කිහිපයකට පෙර, එක් රාත්‍රියක ඔහු මිය ගිය බව ඔහුපිළිගත්තා. මම හිතන්නේ එය ඔහු කවදාවත් පිලිගැනීමට අකමැති වූවා.”මම ඔට්ටු ඇල්ලීමට කැමැත්තෙන් සිටිමි. ඔහු මෙහි සහ ෆීනික්ස් අතර කොහේ හෝ තැනක කාන්තාරයේ පෙරළී ගොස් ඇති අතර, පාර දෙපස, බොහෝ විට කොයෝට් විසින් අනුභව කරනු ඇත,” වෝටර්ස් පවසයි.
ඔහුට මෙතරම් කාලයක් ජීවත් වීමට හැකි වූයේ කෙසේද? නිව්කාසල් විශ්ව විද්‍යාලයේ චර්යා හා පරිණාමය පිළිබඳ මධ්‍යස්ථානයේ කුකුළු විශේෂඥ වෛද්‍ය ටොම් ස්මල්ඩර්ස් පුදුමයට පත් කරවන කාරණය නම් මේ කුකුළාගේ හිස වෙන්වී මරණයට පත් වුන විට ලේ ගැලීමක් නොවීමයි..
මයික් දිවි ගලවා ගත්තේ මොළයේ කඳ කොටසක් හෝ සියල්ලම ඔහුගේ සිරුරට බැඳී තිබීම නිසාය. එතැන් සිට විද්‍යාව පරිණාමය වී ඇති අතර එවකට මොළයේ කඳ ලෙස හැඳින්වූයේ මොළයෙන් ප්‍රමාණවත් කොටසක් බව සොයාගෙන ඇත.”අප දන්නා පරිදි බොහෝ කුරුලු මොළය ඇත්ත වශයෙන්ම මොළයේ කඳ ලෙස සැලකේ” යැයි ස්මල්ඩර්ස් පවසයි. “1800 ගණන්වල අගභාගයේදී කුරුලු මොළයේ කොටස් වලට ලබා දී ඇති නම් සියල්ලම ක්ෂීරපායී මොළයට සමාන බව පෙන්නුම් කරයි.
මයික්ගේ නඩුවේදී, නියම ස්ථානයට පැමිණ ඇති අතර, කාලෝචිත රුධිර කැටියක් වාසනාවකට මෙන් ඔහු ලේ ගැලීම වළක්වා ගෙන ඇත. ට්‍රෝයි වෝටර්ස් සැක කරන්නේ ඔහුගේ සීයා කිහිප වතාවක්ම ඔහුගේ සාර්ථකත්වය අත් පොරව සමඟ ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමට උත්සාහ කළ බවයි. නිසැකවම, අනෙක් අය එසේ කළහ. අසළ පාරේ ජීවත් වූ අසල්වැසියෙක් කොලරාඩෝ හි ග්‍රෑන්ඩ් හන්දියේ වෙන්දේසියකදී කුකුළන් විකිණීම සඳහා මිල දී ගෙන පවුලේ ගොවිපල අසල බෙල් පැකට් හයක් සමඟ ඔල්සන්ට දී ඇත.
“මට මතකයි ඔහු සීයාට සිනාසෙමින්, සෑම සති අන්තයකම නොමිලේ බීර ලබා දුන් බව මන්ද අසල්වැසියාට තහවුරු කර ගන්න ඕන වුනේ මෙම කුකුළු මස් වලින් අපිරිසිදු පොහොසත් බව” යැයි වෝටර්ස් පවසයි.“අපිරිසිදු පොහොසත්” යනු ඔල්සන් පවුලේ ෆෘටා හි බොහෝ දෙනාගේ මතයයි. නමුත් වෝටර්ස්ට අනුව එය අතිශයෝක්තියක් විය. “සීයා එයින් සුළු මුදලක් උපයා ගත්තා,” වෝටර්ස් පවසයි.වෝටර්ස් පවසන්නේ ඔහුගේ අශ්වයා සහ කොටළුවා වෙනුවට පිදුරු බෝලරයක් සහ ට්‍රැක්ටර් දෙකක් මිල දී ගත් බවයි. එසේම 1946 සුඛෝපභෝගී ෂෙව්රොලට් පිකප් ට්‍රක් රථයක් මිලට ගත්තා.
වෝටර්ස් වරක් ලොයිඩ් ඔල්සන්ගෙන් ඇසුවේ ඔහුට විනෝදයක් ඇත්ද යන්නයි. “ඔව්, මට සංචාරය කිරීමට සහ රටේ සමහර ප්‍රදේශ බැලීමට අවස්ථාවක් ලැබුණා. ගොවිපළ නවීකරණය කිරීමට හා ගොවි උපකරණ ලබා ගැනීමට මට හැකි වුනා’ නමුත් එය ඔහු අතීතයට දැමූ දෙයක්. “ඔහු තවමත් ඔහුගේ ජීවිතයේ ඉතිරි කාලය ගොවිතැන් කර, අපිරිසිදු ජීවිතය සීරීමට ලක් කළා”.
උපුටා ගැනීමකි...
0 comments:
Post a Comment